Bạn đang lo ngại về tỷ lệ nợ xấu tại VPBank và chưa biết cách xử lý sao cho hiệu quả, đúng quy định pháp luật? Nợ xấu không chỉ ảnh hưởng đến điểm tín dụng mà còn gây cản trở trong việc tiếp cận vốn vay, thậm chí dẫn đến các rủi ro pháp lý nếu không được giải quyết kịp thời. Hãy đặt lịch tư vấn miễn phí tại Xử lý nợ của Luật Thiên Mã, nơi các luật sư giàu kinh nghiệm sẽ đồng hành cùng bạn để xây dựng giải pháp xử lý phù hợp, tiết kiệm và hợp pháp.
Bài viết này do đội ngũ luật sư chuyên môn biên soạn, căn cứ theo Bộ luật Dân sự 2015, Luật Các tổ chức tín dụng 2024, Thông tư 31/2024/TT-NHNN, và Thông tư 05/2024/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước, sẽ cung cấp thông tin chi tiết về tỷ lệ nợ xấu tại VPBank, nguyên nhân gia tăng, và cách xử lý hiệu quả theo quy định pháp luật hiện hành.
Tỷ lệ nợ xấu của VPBank: Thực trạng hiện nay
1.1. Khái niệm tỷ lệ nợ xấu
Tỷ lệ nợ xấu (Non-Performing Loan – NPL) là tỷ lệ phản ánh mức độ rủi ro trong hoạt động tín dụng của tổ chức tín dụng. Theo khoản 6 Điều 3 Thông tư 31/2024/TT-NHNN, tỷ lệ này được xác định dựa trên công thức:
Tỷ lệ nợ xấu = (Tổng nợ xấu / Tổng dư nợ tín dụng) × 100%
Trong đó, tổng nợ xấu bao gồm các khoản nợ thuộc nhóm 3 (nợ dưới tiêu chuẩn), nhóm 4 (nợ nghi ngờ) và nhóm 5 (nợ có khả năng mất vốn). Tỷ lệ này càng cao thể hiện mức độ rủi ro tín dụng càng lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng tài sản và an toàn tài chính của ngân hàng.
1.2. Tình hình nợ xấu tại VPBank
VPBank là một trong những ngân hàng cổ phần tư nhân có tốc độ tăng trưởng tín dụng mạnh trong những năm gần đây, đặc biệt trong mảng tài chính tiêu dùng và cho vay bất động sản. Tuy nhiên, các lĩnh vực này cũng đồng thời tiềm ẩn rủi ro nợ xấu cao hơn so với cho vay doanh nghiệp truyền thống.
Một phần lớn hoạt động tín dụng tiêu dùng của VPBank được thực hiện thông qua công ty con FE Credit – đơn vị chuyên cho vay tiêu dùng tín chấp, tập trung vào phân khúc khách hàng có thu nhập trung bình và thấp. Do đặc thù rủi ro cao, công ty con này đóng góp đáng kể vào tổng nợ xấu hợp nhất của VPBank.
- Tỷ lệ nợ xấu nội bảng hợp nhất tính đến 31/12/2024 là 4,81%, tăng đáng kể so với năm trước. Đây là mức cao hơn mức trung bình ngành (khoảng 2-3%) và phản ánh xu hướng tăng của các khoản vay có nguy cơ mất vốn trong năm 2024.
- Tổng nợ xấu hợp nhất đạt khoảng 30.531 tỷ đồng, tăng 22% so với đầu năm.
- Tuy nhiên, ngân hàng mẹ (không bao gồm công ty con) vẫn duy trì được mức tỷ lệ nợ xấu dưới 3%, cho thấy VPBank đã thực hiện phân tách rủi ro hiệu quả giữa hoạt động ngân hàng truyền thống và mảng tài chính tiêu dùng.
(Nguồn: Tạp chí Tài chính, Báo cáo tài chính hợp nhất quý IV/2024)
1.3. Nhận định và xu hướng
Tỷ lệ nợ xấu cao tại VPBank, đặc biệt trong khối tiêu dùng, là hệ quả trực tiếp từ:
- Tác động kéo dài của đại dịch và suy giảm thu nhập của khách hàng cá nhân;
- Lãi suất tăng trong nửa đầu năm 2024 khiến khả năng trả nợ của người vay giảm;
- Rủi ro từ lĩnh vực bất động sản và các khoản vay tiêu dùng không có tài sản đảm bảo.
Mặc dù vậy, việc kiểm soát tỷ lệ nợ xấu dưới ngưỡng 3% tại ngân hàng mẹ cho thấy năng lực phân loại và quản trị rủi ro tín dụng của VPBank vẫn ở mức chấp nhận được.
Trong thời gian tới, để kiểm soát nợ xấu hiệu quả hơn, VPBank cần:
- Rà soát và tái cấu trúc danh mục tín dụng tiêu dùng;
- Tăng cường trích lập dự phòng rủi ro đầy đủ và đúng quy định;
- Ứng dụng công nghệ chấm điểm tín dụng và theo dõi hành vi thanh toán;
- Hạn chế tăng trưởng “nóng” trong các lĩnh vực có hệ số rủi ro cao.
Nguyên nhân gia tăng tỷ lệ nợ xấu của VPBank
2.1. Ảnh hưởng từ kinh tế vĩ mô
Trong bối cảnh nền kinh tế tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn trong năm 2024, VPBank – với định hướng tập trung vào bán lẻ và tài chính tiêu dùng – chịu tác động rõ rệt:
- Suy thoái kinh tế kéo dài cùng với sự đình trệ trong lĩnh vực bất động sản và tiêu dùng nội địa đã khiến hàng triệu khách hàng cá nhân và doanh nghiệp nhỏ lâm vào tình trạng khó khăn tài chính. Khả năng trả nợ giảm sút, dẫn đến sự gia tăng nhanh chóng các khoản nợ quá hạn.
- Tăng trưởng tín dụng đạt 19% trong năm 2024, thuộc nhóm cao nhất trong khối ngân hàng thương mại cổ phần, đặt ra thách thức lớn trong việc kiểm soát chất lượng tín dụng. Tăng trưởng nóng trong giai đoạn nhu cầu tiêu dùng và đầu tư suy giảm dễ dẫn đến hình thành nợ xấu mới ở tốc độ cao hơn.
2.2. Yếu tố nội tại
Bên cạnh tác động từ môi trường kinh tế chung, bản thân cơ cấu tín dụng và chiến lược kinh doanh của VPBank cũng khiến ngân hàng đối mặt với rủi ro tín dụng cao hơn trung bình ngành:
- Tỷ trọng tín dụng tiêu dùng lớn thông qua công ty con FE Credit, vốn tập trung vào đối tượng khách hàng thu nhập trung bình và thấp, với các khoản vay không tài sản đảm bảo. Đây là nhóm khách hàng dễ bị tổn thương khi kinh tế biến động, dẫn đến tỷ lệ vỡ nợ cao hơn.
- Tỷ lệ bao phủ nợ xấu có xu hướng giảm mạnh, đặc biệt trong quý II/2023, chỉ còn 37,7%, trong khi mức bình quân ngành là 97,3%. Việc sử dụng phần lớn nguồn dự phòng để xử lý nợ thay vì tăng trích lập khiến khả năng chống chịu rủi ro tín dụng trong tương lai của ngân hàng bị đặt dấu hỏi.
Số liệu cập nhật: Trong quý I/2024, theo báo cáo từ Phụ nữ Việt Nam, nợ nhóm 5 (nợ có khả năng mất vốn) của VPBank tăng 25,5% lên 7.354 tỷ đồng, trong khi nợ nhóm 3 (nợ dưới tiêu chuẩn) tăng 13,9%, đạt 12.114 tỷ đồng. Những con số này phản ánh rõ sự tích tụ rủi ro trong danh mục tín dụng của ngân hàng, đặc biệt là trong lĩnh vực cho vay tiêu dùng không đảm bảo.
Quy định pháp luật về kiểm soát tỷ lệ nợ xấu
3.1. Cơ sở pháp lý
- Văn bản số 6561/NHNN-TTGSNH năm 2021:
Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các tổ chức tín dụng kiểm soát tỷ lệ nợ xấu nội bảng dưới 3% nhằm đảm bảo an toàn hoạt động và ổn định hệ thống tài chính. - Thông tư 31/2024/TT-NHNN:
Quy định chi tiết về phân loại nợ và trích lập dự phòng rủi ro tín dụng, với mức trích lập tối thiểu cho từng nhóm nợ như sau:- Nhóm 3 (nợ dưới tiêu chuẩn): 50%
- Nhóm 4 (nợ nghi ngờ): 70%
- Nhóm 5 (nợ có khả năng mất vốn): 100%
3.2. Mục tiêu của VPBank
Là một trong những ngân hàng tiên phong trong mảng tài chính tiêu dùng và ngân hàng bán lẻ, VPBank đối mặt với áp lực lớn trong kiểm soát nợ xấu do đặc thù rủi ro cao từ danh mục khách hàng cá nhân. Tuy nhiên, ngân hàng đã chủ động xây dựng chiến lược quản trị rủi ro chặt chẽ và đầu tư vào công nghệ để nâng cao hiệu quả thu hồi nợ.
- Trong năm 2024, VPBank đặt mục tiêu kiểm soát tỷ lệ nợ xấu ngân hàng mẹ dưới 3%, tuân thủ theo định hướng tại Thông tư 31/2024/TT-NHNN, đồng thời trích lập dự phòng rủi ro lên tới 13.500 tỷ đồng, cho thấy quyết tâm tăng cường bộ đệm tài chính và phòng ngừa tổn thất tín dụng.
- VPBank cũng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong công tác thu hồi nợ, tự động hóa quy trình đánh giá rủi ro và xây dựng hệ thống cảnh báo sớm để cải thiện chất lượng tài sản.
Số liệu cập nhật: Trong năm 2024, VPBank đã trích lập dự phòng 13.500 tỷ đồng, đồng thời thu hồi được 5.600 tỷ đồng nợ xấu, tăng gấp 2,3 lần so với năm 2023. Kết quả này cho thấy hiệu quả của các biện pháp chủ động trong xử lý và kiểm soát nợ (Nguồn: VPBank).
Tác động của tỷ lệ nợ xấu cao tại VPBank
4.1. Đối với VPBank
Tỷ lệ nợ xấu tăng cao đang tạo áp lực lớn lên hoạt động tài chính của Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank):
- Chi phí trích lập dự phòng rủi ro tăng mạnh, làm ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả kinh doanh. Trong 9 tháng đầu năm 2024, lợi nhuận trước thuế của VPBank đạt 13.900 tỷ đồng, tuy tăng 67% so với cùng kỳ nhưng chỉ hoàn thành 66% kế hoạch năm, cho thấy mục tiêu lợi nhuận bị đe dọa bởi rủi ro tín dụng.
- Tình trạng nợ xấu kéo dài có thể ảnh hưởng đến uy tín của ngân hàng trên thị trường trong nước và quốc tế, nhất là trong bối cảnh VPBank đang mở rộng hợp tác với các định chế tài chính nước ngoài và huy động vốn từ thị trường quốc tế.
4.2. Đối với khách hàng
Khách hàng có khoản nợ xấu tại VPBank cũng phải đối mặt với nhiều hệ lụy pháp lý và tài chính:
- Khó tiếp cận khoản vay mới không chỉ tại VPBank mà còn tại các ngân hàng khác, do thông tin tín dụng bị ghi nhận và đánh giá thấp trên hệ thống CIC.
- Nguy cơ bị xử lý tài sản đảm bảo nếu không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ trả nợ, theo quy định tại Điều 466 Bộ luật Dân sự 2015, trong đó bên vay phải thanh toán toàn bộ khoản nợ đúng thời hạn và đúng thỏa thuận.
Số liệu thực tế: Tính đến 30/6/2024, tổng nợ xấu của VPBank đạt 31.712 tỷ đồng, tỷ lệ nợ xấu tăng nhẹ từ 5,02% lên 5,08%, phản ánh áp lực lớn trong kiểm soát chất lượng tín dụng (Nguồn: Mekong ASEAN).
Giải pháp xử lý nợ xấu của VPBank
VPBank là một trong những ngân hàng tiên phong trong việc ứng dụng công nghệ vào xử lý nợ xấu, đồng thời vẫn đảm bảo tuân thủ các chính sách tín dụng của Ngân hàng Nhà nước.
5.1. Thương lượng và cơ cấu lại nợ
- VPBank áp dụng các quy định tại:
- Thông tư 02/2023/TT-NHNN,
- được sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư 06/2024/TT-NHNN,
- cho phép cơ cấu lại thời hạn trả nợ đến ngày 31/12/2024 đối với khách hàng gặp khó khăn khách quan.
- Điều kiện thực hiện:
- Khách hàng phải chứng minh được tình trạng suy giảm tài chính;
- Đồng thời có phương án trả nợ khả thi, minh bạch.
- Tác động tích cực:
- Giúp khách hàng tránh bị chuyển nhóm nợ;
- Góp phần giảm tỷ lệ nợ xấu của ngân hàng và hỗ trợ khôi phục kinh doanh.
5.2. Bán nợ và thu hồi nợ bằng công nghệ
- VPBank thực hiện bán nợ xấu cho Công ty Quản lý tài sản (VAMC) theo quy định tại Thông tư 03/2024/TT-NHNN để cải thiện tỷ lệ nợ xấu và tối ưu hóa bảng cân đối kế toán.
- Đồng thời, ngân hàng đẩy mạnh công tác thu hồi nợ thông qua:
- Ứng dụng công nghệ số như:
- Callbot, chatbot tự động nhắc nợ,
- Phân tích dữ liệu khách hàng để xác định khả năng chi trả;
- Phát mại tài sản đảm bảo theo đúng quy định pháp luật.
- Ứng dụng công nghệ số như:
Số liệu mới nhất: Trong 9 tháng đầu năm 2024, VPBank đã thu hồi 3.200 tỷ đồng nợ xấu, tăng mạnh 90,4% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, FE Credit – công ty tài chính trực thuộc VPBank – đóng góp 755 tỷ đồng trong quý III. (Nguồn: Tin nhanh chứng khoán)
Hỗ trợ pháp lý từ Luật Thiên Mã
6.1. Tư vấn pháp lý chuyên sâu
Luật Thiên Mã sở hữu đội ngũ luật sư am hiểu sâu sắc các quy định liên quan đến nợ xấu tại VPBank, bao gồm phân loại nợ, điều kiện cơ cấu lại nợ và quy trình cập nhật/xóa thông tin trên hệ thống CIC.
Chúng tôi hỗ trợ khách hàng kiểm tra chi tiết hồ sơ tín dụng, làm rõ các khoản nợ chưa chính xác, đồng thời đại diện thương lượng với VPBank và thực hiện khiếu nại các sai sót theo quy định tại Thông tư 05/2024/TT-NHNN, giúp bảo vệ tối đa quyền lợi hợp pháp của khách hàng.
6.2. Giải pháp cá nhân hóa
Mỗi khách hàng có điều kiện tài chính và mục tiêu phục hồi tín dụng khác nhau. Luật Thiên Mã xây dựng giải pháp xử lý nợ riêng biệt, dựa trên dữ liệu thực tế và quy định pháp luật, nhằm giảm áp lực tài chính, khôi phục điểm tín dụng và cải thiện xếp hạng trên CIC.
Ngoài ra, chúng tôi còn hỗ trợ đàm phán trực tiếp với VPBank hoặc VAMC để đề xuất phương án miễn/giảm lãi, gia hạn thời gian hoặc mua lại khoản nợ với chi phí hợp lý, đảm bảo tối ưu hóa lợi ích cho khách hàng.
Tỷ lệ nợ xấu tại VPBank đạt 4,81% vào cuối năm 2024, cao hơn trung bình ngành, nhưng ngân hàng mẹ kiểm soát dưới 3% theo Văn bản số 6561/NHNN-TTGSNH năm 2021. Dựa trên Bộ luật Dân sự 2015, Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) 2024, Thông tư 31/2024/TT-NHNN, và Thông tư 05/2024/TT-NHNN, Luật Thiên Mã cam kết hỗ trợ bạn xử lý nợ xấu, cải thiện lịch sử tín dụng, và giảm thiểu rủi ro tài chính. Đặt lịch tư vấn miễn phí để được hỗ trợ chi tiết.
