Bạn đang băn khoăn liệu có thể mua xe trả góp khi đang bị nợ xấu? Đây là vấn đề khiến nhiều người gặp khó khăn trong việc lên kế hoạch tài chính cá nhân. Đừng để nợ xấu làm gián đoạn nhu cầu sở hữu xe – hãy đặt lịch tư vấn miễn phí tại Xử lý nợ của Luật Thiên Mã, nơi các luật sư chuyên môn sẽ hỗ trợ bạn tìm ra giải pháp phù hợp, đúng quy định pháp luật.
Bài viết này, được biên soạn bởi đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, căn cứ theo Bộ luật Dân sự 2015, Luật Các tổ chức tín dụng 2024, Thông tư 31/2024/TT-NHNN và Thông tư 05/2024/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước, sẽ cung cấp thông tin chi tiết về khả năng mua xe trả góp khi có nợ xấu, các vấn đề pháp lý liên quan, và giải pháp xử lý hiệu quả.
Nợ xấu là gì và ảnh hưởng đến mua xe trả góp
1.1. Khái niệm nợ xấu
Theo khoản 5 Điều 3 Thông tư 31/2024/TT-NHNN, nợ xấu là các khoản nợ được phân loại vào nhóm 3 (nợ dưới tiêu chuẩn), nhóm 4 (nợ nghi ngờ) và nhóm 5 (nợ có khả năng mất vốn). Cụ thể:
- Nợ quá hạn thanh toán từ 91 ngày trở lên;
- Nợ đã được cơ cấu lại thời hạn trả nợ nhưng vẫn không trả đúng cam kết;
- Khoản vay được đánh giá có khả năng không thu hồi được toàn bộ gốc và lãi.
Thông tin nợ xấu được cập nhật và quản lý trên hệ thống CIC – Trung tâm Thông tin Tín dụng của Ngân hàng Nhà nước, là cơ sở bắt buộc để các ngân hàng và công ty tài chính tra soát khi xét duyệt hồ sơ vay.
1.2. Tác động của nợ xấu đến mua xe trả góp
Mua xe trả góp là hình thức vay vốn ngân hàng hoặc công ty tài chính để thanh toán dần trong một thời gian nhất định. Tùy thuộc vào hồ sơ, khoản vay có thể là:
- Vay tín chấp (dựa trên thu nhập, uy tín tín dụng); hoặc
- Vay thế chấp (dùng chính xe hoặc tài sản khác để đảm bảo).
Trong cả hai hình thức, tổ chức tín dụng đều sẽ kiểm tra lịch sử tín dụng cá nhân trên CIC để đánh giá mức độ rủi ro của người vay. Nếu người vay từng có nợ xấu thì:
- Điểm tín dụng thấp khiến hồ sơ bị từ chối ngay từ vòng đầu;
- Nếu có nợ nhóm 3, 4, 5 vẫn đang tồn tại, hầu hết tổ chức tài chính sẽ không chấp nhận cho vay;
- Ngay cả khi khoản nợ đã tất toán, nếu thời gian lưu thông tin chưa đủ (6–12 tháng), khả năng xét duyệt cũng vẫn rất thấp.
1.3. Thống kê thực tế và cảnh báo
Theo báo cáo từ Vietnam Report năm 2024:
“Khoảng 30% hồ sơ vay mua xe trả góp bị từ chối do khách hàng có lịch sử nợ xấu nhóm 3, 4 hoặc 5 được ghi nhận trên CIC, kể cả trường hợp đã thanh toán nhưng chưa đủ thời gian lưu thông tin để được ‘xóa nợ’ trên hệ thống.”
Điều này cho thấy, nợ xấu không chỉ ảnh hưởng đến khả năng vay vốn ngân hàng, mà còn trực tiếp làm gián đoạn nhu cầu tiêu dùng lớn như mua xe ô tô, xe máy trả góp – vốn là hình thức phổ biến trong nhóm khách hàng trung lưu tại Việt Nam.
1.4. Lưu ý pháp lý và tài chính
- Nếu từng có nợ xấu, bạn nên tất toán khoản vay sớm và xin xác nhận tất toán từ đơn vị cho vay;
- Sau khi tất toán, thông tin nợ xấu sẽ được xóa khỏi CIC sau:
- 12 tháng nếu khoản nợ trên 10 triệu đồng;
- Ngay lập tức nếu khoản nợ dưới 10 triệu đồng (theo Thông tư 15/2023/TT-NHNN).
- Trong thời gian chờ xóa nợ khỏi CIC, có thể cải thiện điểm tín dụng bằng cách sử dụng thẻ tín dụng hợp lý hoặc thanh toán đúng hạn các khoản vay còn lại.
Quy định pháp luật về nợ xấu và mua xe trả góp
2.1. Phân loại nợ xấu
Việc phân loại nợ có ý nghĩa quan trọng trong xét duyệt hồ sơ vay, đặc biệt với hình thức vay mua xe trả góp. Theo Điều 10 Thông tư 31/2024/TT-NHNN, các khoản nợ được chia thành 5 nhóm, trong đó nợ nhóm 3 trở lên được xác định là nợ xấu nghiêm trọng:
- Nhóm 1 – Nợ đủ tiêu chuẩn: khoản vay đang trong hạn hoặc quá hạn dưới 10 ngày.
- Nhóm 2 – Nợ cần chú ý: nợ quá hạn từ 10 đến 90 ngày, hoặc khoản vay được cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu.
- Nhóm 3 – Nợ dưới tiêu chuẩn: quá hạn từ 91 đến 180 ngày, hoặc cơ cấu lại lần thứ hai.
- Nhóm 4 – Nợ nghi ngờ: quá hạn từ 181 đến 360 ngày, hoặc cơ cấu lại lần thứ ba.
- Nhóm 5 – Nợ có khả năng mất vốn: quá hạn trên 360 ngày, hoặc cơ cấu lại từ lần thứ tư trở lên.
Việc rơi vào nợ xấu nhóm 3 đến 5 sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vay vốn, kể cả khi khách hàng đã hoàn tất nghĩa vụ trả nợ.
2.2. Điều kiện mua xe trả góp khi có nợ xấu
Khi muốn vay mua xe trả góp, các tổ chức tín dụng và công ty tài chính sẽ thực hiện quy trình thẩm định hồ sơ, đặc biệt là kiểm tra lịch sử tín dụng thông qua hệ thống CIC. Căn cứ pháp lý bao gồm:
- Điều 195 Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) năm 2024: yêu cầu kiểm tra, đánh giá lịch sử tín dụng và khả năng trả nợ của khách hàng trước khi quyết định cấp tín dụng.
- Trong thực tiễn, khách hàng có nợ nhóm 1 hoặc nhóm 2 vẫn có thể được xem xét cho vay, đặc biệt tại các công ty tài chính như HD Saison, Home Credit, FE Credit…, với điều kiện thu nhập ổn định và chứng minh khả năng trả nợ.
- Tuy nhiên, nợ nhóm 3, 4 hoặc 5 thường khiến hồ sơ bị từ chối hoàn toàn, kể cả khi khách hàng có tài sản đảm bảo hoặc thu nhập cao. Các ngân hàng thương mại, như Vietcombank, Techcombank hay VPBank, áp dụng tiêu chí khắt khe hơn so với công ty tài chính.
Số liệu mới nhất: Tính đến tháng 1/2025, tổng nợ xấu trong hệ thống ngân hàng Việt Nam đạt 833,3 nghìn tỷ đồng, tương đương 4,3% tổng dư nợ, cho thấy áp lực gia tăng trong kiểm soát và xét duyệt hồ sơ tín dụng (Nguồn: VnExpress).
Khả năng mua xe trả góp khi có nợ xấu
3.1. Mua xe máy trả góp
Đối với các khoản vay tiêu dùng nhỏ như mua xe máy trả góp, các công ty tài chính như FE Credit, Home Credit thường có chính sách linh hoạt hơn so với ngân hàng. Người có nợ nhóm 1 hoặc nhóm 2 vẫn có thể được xét duyệt nếu chứng minh được thu nhập ổn định và khả năng trả nợ.
Điều kiện phổ biến gồm:
- Không có lịch sử trễ hạn thanh toán liên tục trong 6 tháng gần nhất;
- Tỷ lệ khoản vay không vượt quá 50% thu nhập hàng tháng của người vay;
- Có hợp đồng lao động hoặc sao kê tài khoản thể hiện thu nhập thực tế.
Việc sử dụng dịch vụ xác minh tín dụng nội bộ và CIC sẽ ảnh hưởng đến thời gian phê duyệt. Tuy nhiên, các công ty tài chính vẫn ưu tiên tốc độ xét duyệt nhanh để hỗ trợ tiêu dùng.
3.2. Mua xe ô tô trả góp
Ngược lại, ngân hàng thương mại như VIB, TPBank, Vietcombank thường từ chối cấp tín dụng cho khách hàng có nợ nhóm 2 trở lên, do giá trị khoản vay lớn và yêu cầu thẩm định kỹ lưỡng hơn về năng lực tài chính.
Tuy nhiên, một số công ty tài chính hoặc ngân hàng nhỏ có thể chấp thuận hồ sơ nếu người vay:
- Có tài sản thế chấp có giá trị (như chính chiếc xe định mua hoặc bất động sản);
- Có bảo lãnh từ bên thứ ba có tín dụng tốt;
- Chấp nhận lãi suất cao hơn và thời gian vay ngắn hơn.
Một số tổ chức có thể đề nghị đồng trả góp với người thân có lịch sử tín dụng tốt để giảm rủi ro.
Số liệu gần nhất: Trong năm 2024, khoảng 60% hồ sơ vay mua xe máy trả góp từ công ty tài chính được duyệt với nợ nhóm 1 hoặc 2, trong khi chỉ 5% hồ sơ có nợ nhóm 3 được chấp nhận, chủ yếu trong trường hợp có tài sản thế chấp hoặc bảo lãnh (Nguồn: Tạp chí Tài chính).
Giải pháp xử lý nợ xấu để mua xe trả góp
4.1. Thanh toán nợ xấu
Theo Thông tư 05/2024/TT-NHNN, việc tất toán khoản nợ là điều kiện tiên quyết để xóa thông tin nợ xấu trên hệ thống CIC:
- Với khoản vay dưới 10 triệu đồng, lịch sử nợ xấu sẽ được xóa ngay sau khi thanh toán đầy đủ.
- Với khoản vay trên 10 triệu đồng, thông tin nợ xấu vẫn được lưu trữ tối đa 5 năm kể từ ngày tất toán.
Người vay cần liên hệ trực tiếp ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng để được cấp giấy xác nhận tất toán, sau đó yêu cầu cập nhật thông tin với CIC để đảm bảo không bị ảnh hưởng khi làm hồ sơ mua xe trả góp.
4.2. Khiếu nại sai sót trên CIC
Trường hợp thông tin nợ xấu trên CIC không chính xác, người vay có thể khiếu nại điều chỉnh, căn cứ theo Điều 12 Thông tư 05/2024/TT-NHNN. Hồ sơ cần cung cấp bao gồm:
- Bản sao hợp đồng tín dụng;
- Biên lai thanh toán, giấy xác nhận tất toán;
- Các tài liệu chứng minh sai sót trong báo cáo CIC.
Thời gian xử lý khiếu nại thường trong vòng 30 ngày làm việc, kể từ ngày tiếp nhận hồ sơ đầy đủ.
Số liệu thực tế: Năm 2024, CIC đã xử lý thành công 15.000 trường hợp khiếu nại sai sót thông tin nợ xấu, cho thấy quy trình điều chỉnh thông tin là khả thi và có hiệu quả (Nguồn: VnExpress).
Cách cải thiện cơ hội mua xe trả góp khi có nợ xấu
Dù có lịch sử nợ xấu, bạn vẫn có thể mua xe trả góp nếu biết cách cải thiện hồ sơ vay và lựa chọn tổ chức tài chính phù hợp. Dưới đây là hai hướng giải quyết phổ biến và hiệu quả:
5.1. Chọn tổ chức tài chính linh hoạt
- Các công ty tài chính tiêu dùng như FE Credit, M Credit có chính sách linh hoạt với nợ nhóm 1 hoặc nhóm 2, nếu người vay:
- Có thu nhập ổn định;
- Không phát sinh nợ quá hạn mới;
- Và chứng minh được khả năng trả nợ.
- Ngân hàng như VIB, TPBank vẫn chấp thuận hồ sơ khách hàng có nợ nhóm 2 đã tất toán trên 12 tháng, căn cứ theo:
- Thông tư 31/2024/TT-NHNN quy định về phân loại tài sản có và đánh giá rủi ro tín dụng;
- Quy định nội bộ về xét duyệt tín dụng an toàn.
- Lưu ý: Người vay cần chuẩn bị hồ sơ rõ ràng về thu nhập, công việc ổn định, và giấy tờ xác nhận đã tất toán khoản vay cũ (nếu có).
5.2. Sử dụng tài sản thế chấp
- Có thể dùng chính chiếc xe định mua làm tài sản bảo đảm cho khoản vay – đây là hình thức vay thế chấp được pháp luật công nhận.
- Cơ sở pháp lý:
- Theo Điều 466 Bộ luật Dân sự 2015, bên vay có thể dùng tài sản để bảo đảm nghĩa vụ trả nợ, giúp ngân hàng giảm thiểu rủi ro và dễ chấp thuận hồ sơ hơn.
- Yêu cầu kèm theo:
- Khoản vay hàng tháng nên không vượt quá 50% thu nhập ròng để đảm bảo khả năng trả nợ;
- Xe cần đăng ký chính chủ ngay sau khi mua để hoàn tất thủ tục thế chấp.
Số liệu gần nhất: Trong năm 2024, 25% hồ sơ vay thế chấp xe ô tô đã được duyệt cho khách hàng có nợ nhóm 2 đã tất toán, nếu đáp ứng các tiêu chí về thu nhập và tài sản. (Nguồn: VnBusiness)
Hỗ trợ pháp lý từ Luật Thiên Mã
6.1. Tư vấn pháp lý chuyên sâu
Đội ngũ luật sư của Luật Thiên Mã có kinh nghiệm trong việc hỗ trợ khách hàng xử lý các vấn đề liên quan đến nợ xấu và thông tin tín dụng:
- Kiểm tra lịch sử tín dụng cá nhân hoặc doanh nghiệp trên hệ thống CIC.
- Khiếu nại sai sót thông tin tín dụng theo đúng trình tự quy định tại Thông tư 05/2024/TT-NHNN.
- Thương lượng với ngân hàng hoặc công ty tài chính để điều chỉnh, cơ cấu hoặc tất toán khoản vay nhằm xóa nợ xấu.
6.2. Giải pháp cá nhân hóa
Luật Thiên Mã đưa ra giải pháp phù hợp với từng tình huống cụ thể:
- Xây dựng kế hoạch tài chính và phương án trả nợ hợp lý, giúp cải thiện điểm tín dụng trên CIC.
- Hỗ trợ đàm phán với các tổ chức tài chính nhằm giảm tỷ lệ nợ xấu và tăng khả năng xét duyệt hồ sơ mua xe trả góp, vay tiêu dùng hoặc vay tín chấp.
Nợ xấu nhóm 3, 4, 5 khiến việc mua xe trả góp gần như không khả thi, nhưng nợ nhóm 1, 2 vẫn có cơ hội nếu chọn đúng tổ chức tài chính và cải thiện hồ sơ tín dụng. Dựa trên Bộ luật Dân sự 2015, Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) 2024, Thông tư 31/2024/TT-NHNN, và Thông tư 05/2024/TT-NHNN, Luật Thiên Mã cam kết hỗ trợ bạn xử lý nợ xấu, khôi phục lịch sử tín dụng, và thực hiện giấc mơ sở hữu xe. Đặt lịch tư vấn miễn phí được hỗ trợ chi tiết.
