Bạn đang băn khoăn liệu có thể mua điện thoại trả góp khi đang bị nợ xấu? Đây là một trong những vướng mắc phổ biến khiến nhiều người gặp khó khăn khi tiếp cận dịch vụ tài chính tiêu dùng. Đừng lo lắng – hãy đặt lịch tư vấn miễn phí tại Xử lý nợ của Luật Thiên Mã để được các luật sư chuyên môn hỗ trợ giải pháp tối ưu, đúng quy định pháp luật.
Bài viết này được biên soạn bởi đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, dựa trên Bộ luật Dân sự 2015, Luật Các tổ chức tín dụng 2024, Thông tư 31/2024/TT-NHNN và Thông tư 05/2024/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước, nhằm cung cấp thông tin chi tiết về khả năng mua điện thoại trả góp khi có nợ xấu và giải pháp xử lý hiệu quả.
Nợ xấu là gì và ảnh hưởng đến mua trả góp điện thoại
1.1. Khái niệm nợ xấu
Theo khoản 5 Điều 3 Thông tư 31/2024/TT-NHNN, nợ xấu là các khoản nợ thuộc nhóm:
- Nhóm 3 – Nợ dưới tiêu chuẩn;
- Nhóm 4 – Nợ nghi ngờ;
- Nhóm 5 – Nợ có khả năng mất vốn.
Các khoản nợ này thường rơi vào tình trạng quá hạn thanh toán từ 91 ngày trở lên, đã cơ cấu lại thời hạn trả nợ nhưng tiếp tục vi phạm nghĩa vụ thanh toán, hoặc có dấu hiệu không thu hồi được vốn vay.
Thông tin nợ xấu được lưu trữ trên hệ thống Trung tâm Thông tin Tín dụng (CIC) thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, là cơ sở để đánh giá rủi ro tín dụng của người vay tại tất cả ngân hàng, công ty tài chính và đơn vị cho vay tiêu dùng.
1.2. Tác động của nợ xấu đến mua trả góp điện thoại
Hình thức mua điện thoại trả góp tại các hệ thống bán lẻ (như Thế Giới Di Động, FPT Shop, Viettel Store…) thường được thực hiện thông qua:
- Vay tiêu dùng tín chấp từ các công ty tài chính (FE Credit, Home Credit, Mcredit…);
- Yêu cầu bắt buộc: kiểm tra lịch sử tín dụng trên CIC để đánh giá khả năng trả nợ.
Nếu khách hàng đang có nợ xấu nhóm 3, 4, 5, các ảnh hưởng cụ thể bao gồm:
- Tự động bị từ chối hồ sơ, dù thu nhập hiện tại đủ điều kiện;
- Không được duyệt khoản vay mới cho đến khi tất toán nợ cũ và hết thời hạn lưu trữ thông tin trên CIC;
- Một số trường hợp từng có nợ xấu nhưng đã thanh toán cũng có thể bị xếp vào nhóm “rủi ro cao”, dẫn đến bị yêu cầu đặt cọc hoặc nâng mức lãi suất.
1.3. Thống kê và cảnh báo thực tế
Theo dữ liệu từ Vietnam Report, năm 2024 ghi nhận:
“Có khoảng 35% hồ sơ vay trả góp điện thoại bị từ chối do khách hàng có lịch sử nợ xấu nhóm 3, 4 hoặc 5 trên hệ thống CIC, ngay cả với khoản vay có giá trị nhỏ dưới 10 triệu đồng.”
Điều này cho thấy dù khoản vay mua điện thoại không lớn, nhưng việc có nợ xấu vẫn là yếu tố “chặn đứng” khả năng tiếp cận tín dụng tiêu dùng của khách hàng.
1.4. Lưu ý và hướng xử lý
- Nếu đã từng có nợ xấu, cần thanh toán toàn bộ gốc, lãi và phí phạt liên quan;
- Sau tất toán, có thể yêu cầu đơn vị cho vay cung cấp giấy xác nhận hoàn thành nghĩa vụ tài chính;
- Thông tin nợ xấu trên CIC sẽ được xóa sau 12 tháng (với khoản vay trên 10 triệu) hoặc ngay sau khi tất toán (nếu dưới 10 triệu đồng), theo Thông tư 15/2023/TT-NHNN;
- Trong thời gian chờ CIC cập nhật, khách hàng có thể dùng thẻ tín dụng đúng hạn hoặc mở sổ tiết kiệm để cải thiện điểm tín dụng.
Quy định pháp luật về nợ xấu và mua trả góp
2.1. Quy định về thẩm định tín dụng
Quy trình thẩm định tín dụng là yếu tố bắt buộc trước khi tổ chức tín dụng hoặc công ty tài chính phê duyệt bất kỳ khoản vay trả góp nào, bao gồm cả các khoản vay tiêu dùng nhỏ như mua điện thoại.
- Theo Điều 195 Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) năm 2024, tổ chức tín dụng phải tiến hành đánh giá lịch sử tín dụng, năng lực tài chính và khả năng trả nợ của người vay. Thẩm định phải dựa trên thông tin chính xác và cập nhật từ các cơ sở dữ liệu tín dụng.
- Thông tư 05/2024/TT-NHNN quy định rõ: các tổ chức tài chính phải báo cáo, cập nhật và khai thác thông tin tín dụng từ Trung tâm Thông tin tín dụng quốc gia (CIC) để làm căn cứ xét duyệt khoản vay, bao gồm cả hình thức trả góp điện thoại, điện máy, xe máy…
Việc khách hàng đang có hoặc từng có nợ xấu sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả thẩm định, đặc biệt nếu khoản nợ thuộc nhóm 3 trở lên.
2.2. Điều kiện mua trả góp điện thoại
Với các khoản vay tiêu dùng nhỏ như mua điện thoại trả góp, nhiều người lầm tưởng rằng lịch sử tín dụng không quan trọng. Trên thực tế, đây là yếu tố quyết định trong quá trình phê duyệt:
- Nợ nhóm 1 (quá hạn dưới 10 ngày) và nhóm 2 (quá hạn từ 10 đến 90 ngày) vẫn có khả năng được phê duyệt bởi các công ty tài chính như FE Credit, Home Credit, Mcredit…, nếu người vay chứng minh được thu nhập ổn định và có hồ sơ nhân thân rõ ràng.
- Trong khi đó, nợ nhóm 3, 4 và 5 (quá hạn từ 91 ngày trở lên) bị coi là rủi ro cao, và hầu hết các tổ chức tài chính sẽ từ chối hồ sơ, ngay cả đối với khoản vay nhỏ không có tài sản đảm bảo.
Số liệu cập nhật: Theo Tạp chí Tài chính, trong năm 2024:
- Có 60% hồ sơ mua trả góp điện thoại được duyệt cho khách hàng thuộc nợ nhóm 1 hoặc 2.
- Chỉ 10% hồ sơ được chấp thuận nếu khách hàng thuộc nợ nhóm 3, với yêu cầu đặc biệt nghiêm ngặt như có người bảo lãnh, thu nhập cao hoặc từng tất toán nợ cũ.
Khả năng mua trả góp điện thoại khi có nợ xấu
3.1. Mua trả góp với nợ nhóm 1, 2
Đối với khách hàng có nợ nhóm 1 hoặc nhóm 2, khả năng được phê duyệt mua điện thoại trả góp vẫn khá cao, đặc biệt là tại các công ty tài chính tiêu dùng như FE Credit, Home Credit, HD Saison.
Các đơn vị này thường chấp thuận khoản vay nhỏ nếu người vay đáp ứng một số điều kiện cơ bản, như:
- Chứng minh thu nhập ổn định, thường thông qua bảng lương, sao kê ngân hàng hoặc hợp đồng lao động;
- Khoản trả góp hàng tháng không vượt quá 50% tổng thu nhập cá nhân;
- Không có lịch sử trễ hạn liên tục hoặc quá hạn quá 10 ngày trong vòng 6 tháng gần nhất.
Hồ sơ được duyệt nhanh tại các điểm bán điện thoại (Thế Giới Di Động, FPT Shop…) thông qua quy trình xác minh đơn giản, thường chỉ yêu cầu CCCD và ảnh chân dung.
3.2. Mua trả góp với nợ nhóm 3, 4, 5
Trong trường hợp khách hàng đang có nợ nhóm 3, 4 hoặc 5, đa số công ty tài chính lớn sẽ từ chối do rủi ro tín dụng cao.
Tuy nhiên, vẫn có một số cửa hàng bán lẻ nhỏ, hệ thống độc lập hoặc công ty tài chính quy mô nhỏ chấp nhận hỗ trợ trong các tình huống sau:
- Khoản vay có giá trị thấp (dưới 10 triệu đồng);
- Khách hàng đặt cọc trước một phần giá trị sản phẩm;
- Lãi suất và phí vay thường cao hơn từ 20% đến 30% so với khách hàng có tín dụng tốt.
Một số đơn vị áp dụng hình thức trả góp nội bộ không qua công ty tài chính, nhưng yêu cầu khách hàng có tài sản cầm cố hoặc cam kết bảo lãnh.
Số liệu gần nhất: Trong năm 2024, 20% hồ sơ vay mua điện thoại trả góp của khách hàng nợ nhóm 3 vẫn được duyệt tại các công ty tài chính nhỏ hoặc cửa hàng bán lẻ độc lập, cho thấy nhu cầu vẫn cao ở phân khúc tín dụng có rủi ro (Nguồn: VnBusiness).
Cách xử lý nợ xấu để mua trả góp điện thoại
4.1. Thanh toán nợ xấu
Theo Thông tư 05/2024/TT-NHNN, khách hàng cần tất toán toàn bộ khoản vay cũ trước khi đăng ký trả góp điện thoại:
- Nếu khoản vay có dưới 10 triệu đồng, thông tin nợ xấu sẽ được xóa ngay khỏi CIC sau khi thanh toán đầy đủ cả gốc, lãi và phí phạt.
- Nếu khoản vay trên 10 triệu đồng, thông tin sẽ được lưu trữ tối đa 5 năm kể từ ngày tất toán, dù đã hoàn thành nghĩa vụ.
Người vay cần chủ động liên hệ ngân hàng hoặc công ty tài chính để được xác nhận đã tất toán, sau đó gửi yêu cầu cập nhật hồ sơ tín dụng với CIC nhằm tránh ảnh hưởng đến việc duyệt hồ sơ trả góp tại các cửa hàng điện thoại.
4.2. Khiếu nại sai sót trên CIC
Trường hợp thông tin nợ xấu không chính xác hoặc đã tất toán nhưng vẫn bị hiển thị trên CIC, khách hàng có quyền khiếu nại điều chỉnh thông tin, theo quy định tại Điều 12 Thông tư 05/2024/TT-NHNN.
Hồ sơ khiếu nại cần có:
- Hợp đồng tín dụng hoặc giấy vay tiền gốc;
- Biên lai thanh toán, xác nhận tất toán;
- Đơn đề nghị điều chỉnh thông tin tín dụng.
Thời gian xử lý thường không quá 30 ngày làm việc kể từ khi CIC tiếp nhận hồ sơ hợp lệ.
Số liệu thực tế: Trong năm 2024, có khoảng 15.000 trường hợp khiếu nại sai sót thông tin nợ xấu đã được CIC xử lý thành công (Nguồn: VnExpress), cho thấy việc điều chỉnh thông tin là khả thi nếu khách hàng thực hiện đúng quy trình.
Giải pháp cải thiện cơ hội mua trả góp khi có nợ xấu
Nếu đang có nợ nhóm 1 hoặc nhóm 2, việc mua hàng trả góp không phải là điều không thể. Với một số chiến lược và lựa chọn tài chính phù hợp, bạn vẫn có thể được duyệt hồ sơ mua trả góp, nhất là đối với các khoản vay nhỏ như mua điện thoại, đồ gia dụng…
5.1. Chọn công ty tài chính linh hoạt
- FE Credit, Home Credit, Mcredit là các công ty tài chính tiêu dùng có chính sách cởi mở đối với khách hàng có:
- Nợ nhóm 1 hoặc nhóm 2 chưa quá hạn dài;
- Khoản vay thấp (dưới 30 triệu đồng);
- Mục đích vay rõ ràng, có thể kiểm soát rủi ro.
- Điều kiện cần:
- Cung cấp giấy tờ chứng minh thu nhập ổn định: Hợp đồng lao động, sao kê tài khoản lương 3–6 tháng gần nhất;
- Không có nợ xấu mới phát sinh hoặc đang bị kiện tụng, truy thu.
- Căn cứ pháp lý:
- Theo Thông tư 31/2024/TT-NHNN, các tổ chức tài chính có quyền xây dựng chính sách nội bộ về xếp hạng tín dụng, cho phép linh hoạt khi khoản vay nhỏ và có biện pháp phòng ngừa rủi ro.
5.2. Sử dụng hình thức trả góp không cần CIC
- Một số hệ thống bán lẻ (như Thế Giới Di Động, FPT Shop…) hợp tác với công ty tài chính cung cấp chương trình trả góp không kiểm tra CIC.
- Đặc điểm của chương trình:
- Không yêu cầu lịch sử tín dụng;
- Tỷ lệ trả trước cao (từ 30–50% giá trị sản phẩm);
- Áp dụng chủ yếu cho các sản phẩm như điện thoại, điện máy, xe máy phân khối nhỏ.
- Lưu ý: Dù không kiểm tra CIC, khách hàng vẫn cần có:
- CMND/CCCD;
- Giấy tờ chứng minh địa chỉ cư trú;
- Cam kết trả góp đúng hạn theo hợp đồng.
Số liệu gần nhất: Trong năm 2024, có tới 40% khách hàng nợ nhóm 2 được duyệt hồ sơ trả góp điện thoại, nếu trả trước từ 30% trở lên và cung cấp đủ giấy tờ liên quan đến thu nhập cá nhân. (Nguồn: Tạp chí Tài chính)
Hỗ trợ pháp lý từ Luật Thiên Mã
6.1. Tư vấn pháp lý chuyên sâu
Đội ngũ luật sư tại Luật Thiên Mã có kiến thức chuyên môn sâu và kinh nghiệm thực tiễn trong việc xử lý các vấn đề liên quan đến tín dụng cá nhân và doanh nghiệp:
- Hỗ trợ kiểm tra lịch sử tín dụng trên hệ thống CIC, phát hiện các thông tin bất thường hoặc sai lệch.
- Tư vấn và thực hiện thủ tục khiếu nại sai sót về thông tin tín dụng theo đúng quy trình được quy định tại Thông tư 05/2024/TT-NHNN.
- Thương lượng và làm việc trực tiếp với công ty tài chính hoặc ngân hàng, hỗ trợ khách hàng cơ cấu nợ, tất toán hoặc điều chỉnh khoản vay để giảm thiểu tác động của nợ xấu.
- Tư vấn toàn diện các quyền và nghĩa vụ pháp lý của khách hàng theo Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) 2024.
6.2. Giải pháp cá nhân hóa
Luật Thiên Mã cung cấp các phương án linh hoạt, phù hợp với điều kiện tài chính và mục tiêu tín dụng của từng khách hàng:
- Xây dựng kế hoạch tài chính và phương án trả nợ chi tiết, giúp cải thiện điểm tín dụng và nâng cao xếp hạng tín dụng cá nhân trên CIC.
- Hỗ trợ đàm phán với tổ chức tài chính nhằm nâng cao khả năng xét duyệt hồ sơ mua hàng trả góp (xe máy, ô tô, điện tử…), đặc biệt trong trường hợp khách hàng từng có nợ nhóm 2 trở lên.
- Tư vấn phòng ngừa rủi ro tín dụng về lâu dài, bao gồm cách duy trì lịch sử tín dụng tốt và giới hạn nợ hợp lý.
Nợ xấu nhóm 3, 4, 5 khiến việc mua trả góp điện thoại trở nên khó khăn, nhưng nợ nhóm 1, 2 vẫn có cơ hội nếu chọn đúng tổ chức tài chính và cải thiện hồ sơ tín dụng. Dựa trên Bộ luật Dân sự 2015, Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) 2024, Thông tư 31/2024/TT-NHNN, và Thông tư 05/2024/TT-NHNN, Luật Thiên Mã cam kết hỗ trợ bạn xử lý nợ xấu, khôi phục lịch sử tín dụng, và thực hiện kế hoạch mua trả góp. Đặt lịch tư vấn miễn phí để được hỗ trợ chi tiết.
