Bạn đang băn khoăn liệu nợ xấu có làm mất cơ hội mua trả góp ô tô, nhà cửa hay hàng tiêu dùng? Đừng để lịch sử tín dụng làm gián đoạn kế hoạch tài chính của bạn. Hãy đặt lịch tư vấn miễn phí tại chuyên mục Xử lý nợ của Luật Thiên Mã để được các luật sư tư vấn rõ ràng, cụ thể theo từng trường hợp.
Bài viết dưới đây được biên soạn bởi đội ngũ luật sư chuyên môn, dựa trên Thông tư 31/2024/TT-NHNN (quy định về phân loại tài sản có và xử lý rủi ro tín dụng) và Thông tư 15/2024/TT-NHNN (quy định về hoạt động thông tin tín dụng), giúp bạn nắm bắt khả năng vay vốn khi có nợ xấu và đưa ra quyết định đúng đắn cho tương lai tài chính của mình.
Nợ xấu là gì và ảnh hưởng đến việc mua trả góp như thế nào?
1.1. Định nghĩa nợ xấu theo quy định pháp luật
Nợ xấu là các khoản vay không được thanh toán đúng hạn theo hợp đồng tín dụng đã ký kết giữa khách hàng và tổ chức tín dụng. Theo quy định tại Điều 8 Thông tư 31/2024/TT-NHNN, các khoản vay được phân loại thành 5 nhóm như sau:
- Nhóm 1: Nợ đủ tiêu chuẩn – Quá hạn dưới 10 ngày.
- Nhóm 2: Nợ cần chú ý – Quá hạn từ 10 đến 90 ngày.
- Nhóm 3: Nợ dưới tiêu chuẩn – Quá hạn từ 91 đến 180 ngày.
- Nhóm 4: Nợ nghi ngờ – Quá hạn từ 181 đến 360 ngày.
- Nhóm 5: Nợ có khả năng mất vốn – Quá hạn trên 360 ngày.
Các khoản nợ thuộc nhóm 3, 4 và 5 được coi là nợ xấu, phản ánh rủi ro tín dụng cao và ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng tiếp cận các khoản vay trong tương lai.
1.2. Ảnh hưởng của nợ xấu đến khả năng mua trả góp
Lịch sử tín dụng của cá nhân được thu thập, lưu trữ và cập nhật bởi Trung tâm Thông tin Tín dụng Quốc gia Việt Nam (CIC) theo Điều 6 Thông tư 15/2024/TT-NHNN. Khi người vay đăng ký mua hàng hóa hoặc tài sản theo hình thức trả góp, ngân hàng và công ty tài chính sẽ tra cứu thông tin trên CIC để đánh giá mức độ uy tín tín dụng.
Đối với các khách hàng thuộc nhóm nợ xấu 3, 4, 5, hồ sơ vay trả góp thường bị từ chối do:
- Nguy cơ không hoàn trả cao, ảnh hưởng đến tỷ lệ nợ xấu của tổ chức tín dụng.
- Không đạt yêu cầu chấm điểm tín dụng nội bộ dù thu nhập hiện tại ổn định.
- Khoản vay lớn và dài hạn như mua ô tô, nhà ở càng yêu cầu lịch sử tín dụng tốt.
Thống kê từ CIC năm 2024 cho thấy: có tới 17% hồ sơ vay trả góp (gồm ô tô, nhà và hàng tiêu dùng) bị từ chối do người vay thuộc nhóm nợ xấu từ 3 đến 5. Điều này cho thấy vai trò quyết định của lịch sử tín dụng trong việc xét duyệt hồ sơ vay tiêu dùng tại Việt Nam hiện nay.
Nợ xấu có mua trả góp được không?
2.1. Khả năng vay với từng nhóm nợ xấu
Khả năng được duyệt vay mua hàng trả góp khi có nợ xấu phụ thuộc vào nhóm nợ và chính sách cụ thể của tổ chức tín dụng:
- Nhóm 1 và 2: Một số ngân hàng như Vietcombank, TPBank và công ty tài chính như FE Credit, Home Credit vẫn có thể phê duyệt khoản vay trả góp nếu khách hàng đã tất toán nợ quá hạn và chứng minh được nguồn thu nhập ổn định. Các sản phẩm có thể vay gồm: điện thoại, xe máy, đồ gia dụng, thậm chí cả ô tô với điều kiện bổ sung như tài sản đảm bảo hoặc đồng trả.
- Nhóm 3, 4, 5: Phần lớn ngân hàng sẽ từ chối hồ sơ do rủi ro cao. Tuy nhiên, một số công ty tài chính vẫn hỗ trợ vay trả góp với các chương trình đặc biệt. Những trường hợp này thường yêu cầu tài sản thế chấp có giá trị, hoặc người bảo lãnh tài chính uy tín, và hạn mức vay bị giới hạn ở mức thấp.
2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc duyệt vay
Một số yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng được duyệt vay mua trả góp khi có nợ xấu:
- Thu nhập hàng tháng:
- Đối với khoản vay nhỏ (dưới 50 triệu đồng), như mua điện thoại hoặc xe máy, mức thu nhập từ 8–15 triệu đồng/tháng có thể được xem xét.
- Đối với khoản vay lớn như mua ô tô hoặc nhà, yêu cầu thu nhập thường từ 20 triệu đồng/tháng trở lên.
- Tài sản thế chấp: Việc dùng tài sản có giá trị như nhà, đất hoặc ô tô làm đảm bảo sẽ tăng đáng kể khả năng được xét duyệt, đặc biệt với khách hàng thuộc nhóm nợ xấu.
- Loại sản phẩm trả góp: Vay mua hàng tiêu dùng nhỏ (điện thoại, máy tính bảng, đồ gia dụng) dễ được chấp thuận hơn so với các sản phẩm có giá trị lớn như nhà ở hoặc xe hơi, do rủi ro thấp hơn.
Số liệu thực tế: Theo thống kê từ FE Credit tháng 01/2025, có đến 30% hồ sơ vay mua hàng tiêu dùng trả góp từ khách hàng nợ nhóm 2 được phê duyệt, với điều kiện thu nhập ổn định từ 10 triệu đồng/tháng trở lên.
Giải pháp khi có nợ xấu muốn mua trả góp
3.1. Thanh toán hết nợ quá hạn
Để có thể tiếp cận lại các chương trình trả góp, người vay cần thanh toán toàn bộ nợ gốc, lãi và phí phạt phát sinh trước đó. Đây là bước quan trọng giúp cải thiện điểm tín dụng trên CIC. Theo Điều 11 Thông tư 15/2024/TT-NHNN, các khoản nợ dưới 10 triệu đồng sẽ được xóa thông tin tiêu cực ngay sau khi tất toán. Trường hợp nợ lớn hơn, lịch sử nợ xấu vẫn được lưu trữ nhưng sẽ giảm ảnh hưởng theo thời gian nếu không phát sinh thêm vi phạm mới.
3.2. Nộp hồ sơ tại các tổ chức hỗ trợ nợ xấu
Một số ngân hàng và công ty tài chính có chính sách linh hoạt cho khách hàng từng có nợ xấu nhóm 1 hoặc nhóm 2, nhất là khi khách hàng có thu nhập ổn định hoặc cung cấp được tài sản bảo đảm. Các đơn vị như VIB, BIDV, FE Credit, Home Credit là những lựa chọn đáng cân nhắc.
Hồ sơ cần chuẩn bị gồm:
- CMND/CCCD và sổ hộ khẩu hoặc giấy xác nhận cư trú
- Chứng minh thu nhập: sao kê lương 3–6 tháng, hợp đồng lao động
- Hợp đồng mua bán sản phẩm (nếu có): ví dụ hợp đồng mua nhà theo Điều 17 Luật Nhà ở 2023, hợp đồng mua ô tô, hoặc hợp đồng trả góp hàng tiêu dùng
Thông tin tham khảo: Theo số liệu từ Home Credit (tháng 03/2025), khoảng 35% khách hàng thuộc nhóm 2 vẫn được xét duyệt hồ sơ vay mua trả góp hàng tiêu dùng, với lãi suất từ 1,5%/tháng nếu cung cấp đầy đủ giấy tờ và chứng minh được khả năng chi trả.
Quy định pháp luật về xóa nợ xấu
4.1. Thời gian xóa nợ xấu theo CIC
Theo Điều 11 Thông tư 15/2024/TT-NHNN, thông tin tiêu cực liên quan đến khách hàng vay (bao gồm các khoản nợ xấu nhóm 3, 4, 5) sẽ được lưu trữ tại Trung tâm Thông tin tín dụng quốc gia (CIC) trong thời gian tối đa 5 năm kể từ ngày khách hàng tất toán toàn bộ khoản nợ.
Tuy nhiên, đối với khoản vay có dư nợ gốc dưới 10 triệu đồng, thông tin sẽ được xóa ngay sau khi thanh toán đầy đủ, không cần chờ hết thời hạn lưu trữ.
4.2. Cách xóa nợ xấu nhanh nhất
Để xóa nợ xấu nhanh chóng và hợp pháp, người vay cần thực hiện các bước sau:
- Thanh toán toàn bộ khoản nợ quá hạn, bao gồm cả gốc, lãi và phí phát sinh (nếu có).
- Liên hệ ngân hàng hoặc tổ chức tài chính để xác nhận tất toán và yêu cầu cập nhật trạng thái khoản vay lên hệ thống CIC.
- Tránh sử dụng các dịch vụ “xóa nợ xấu” không rõ nguồn gốc, vì đây có thể là hành vi lừa đảo, không có giá trị pháp lý và có nguy cơ bị đánh cắp thông tin cá nhân.
Lưu ý khi vay mua trả góp với nợ xấu
Với người có lịch sử nợ xấu, việc vay mua trả góp – dù là mua nhà, ô tô hay hàng tiêu dùng – cần được cân nhắc kỹ lưỡng để tránh rơi vào tình trạng mất khả năng thanh toán. Dưới đây là hai yếu tố then chốt bạn cần đặc biệt lưu ý:
5.1. Lựa chọn tổ chức tài chính phù hợp
Mỗi loại sản phẩm vay đòi hỏi bạn chọn đúng đơn vị tài chính có chính sách xét duyệt phù hợp:
- Vietcombank: hỗ trợ vay mua nhà hoặc ô tô với hạn mức cao (tới 70–80% giá trị tài sản), lãi suất từ 7%/năm, áp dụng với khách hàng có lịch sử tín dụng tốt hoặc nhóm nợ 1.
- Fe Credit: phù hợp với các khoản vay tiêu dùng như mua điện thoại, đồ gia dụng; có thể chấp nhận khách hàng nhóm 1, 2 nếu chứng minh được thu nhập ổn định và lịch sử thanh toán hiện tại tốt.
Việc chọn đúng tổ chức tài chính giúp bạn tăng cơ hội được duyệt vay ngay cả khi có nợ xấu nhẹ (nhóm 1, 2) và giảm áp lực từ các điều kiện vay nghiêm ngặt.
5.2. Quản lý tài chính cá nhân hiệu quả
- Không nên vay vượt quá 50% tổng thu nhập hàng tháng, nhằm duy trì khả năng trả nợ bền vững và tránh rơi vào nhóm nợ cao hơn.
- Đọc kỹ hợp đồng tín dụng, đặc biệt là các điều khoản về phí phạt trả chậm, phí trả trước hạn hoặc điều chỉnh lãi suất. Với các khoản vay mua nhà, các nghĩa vụ này được quy định rõ tại Điều 122 Luật Nhà ở 2023, nhằm bảo vệ quyền lợi của bên vay và đảm bảo minh bạch.
Số liệu mới nhất: Theo báo cáo tài chính tháng 07/2025, có đến 38% khách hàng vay mua trả góp rơi vào khó khăn tài chính do khoản vay vượt ngưỡng an toàn 50% thu nhập hàng tháng.
Các chương trình hỗ trợ vay mua trả góp cho người có nợ xấu
Dù có lịch sử tín dụng chưa hoàn hảo, người tiêu dùng vẫn có cơ hội tiếp cận các gói vay mua trả góp từ ngân hàng, công ty tài chính và dự án nhà ở xã hội, đặc biệt nếu nợ thuộc nhóm 1 hoặc nhóm 2 – tức mức độ rủi ro thấp và đã được xử lý.
6.1. Chương trình vay ưu đãi từ ngân hàng và công ty tài chính
Một số ngân hàng thương mại và công ty tài chính tiêu dùng như FE Credit, Home Credit, HD Saison, TPBank hoặc OCB đã thiết kế các gói vay mua trả góp dành cho khách hàng có nợ nhóm 1 và 2, áp dụng trong các trường hợp:
- Mua nhà, mua ô tô trả góp: yêu cầu có tài sản đảm bảo hoặc người bảo lãnh có khả năng tài chính rõ ràng.
- Mua hàng tiêu dùng (điện thoại, xe máy, nội thất…): không yêu cầu thế chấp nhưng cần cung cấp sao kê thu nhập, hợp đồng lao động và lịch sử tín dụng hiện tại không phát sinh nợ quá hạn mới.
Các đơn vị này thường đánh giá khả năng trả nợ hiện tại thay vì chỉ xét lịch sử CIC, và có xu hướng chấp nhận các trường hợp đã tất toán nợ xấu nhóm 1–2, đặc biệt nếu khoản vay nhỏ và thu nhập ổn định.
Lãi suất áp dụng dao động từ 10% đến 20%/năm, tùy thuộc vào kỳ hạn, loại hàng hóa và mức độ rủi ro tín dụng của người vay.
6.2. Hỗ trợ từ các dự án nhà ở xã hội
Theo Điều 51 Luật Nhà ở 2023, các đối tượng có thu nhập thấp, trung bình tại đô thị vẫn có thể tiếp cận chương trình vay mua nhà ở xã hội trả góp với lãi suất ưu đãi, ngay cả khi có lịch sử nợ nhóm 1–2, miễn là không thuộc nhóm 3 trở lên tại thời điểm xét duyệt.
Điểm nổi bật:
- Lãi suất vay ưu đãi chỉ 4,8%/năm, cố định trong thời gian tối đa 15 năm.
- Có thể không yêu cầu tài sản thế chấp nếu người vay có thu nhập ổn định và thuộc diện chính sách (cán bộ, công nhân, người lao động…).
- Áp dụng hình thức mua nhà trả góp định kỳ theo tháng, linh hoạt theo khả năng tài chính.
Thống kê thực tế: Theo báo cáo năm 2024 của Bộ Xây dựng, có đến 12% khách hàng mua nhà ở xã hội thuộc nhóm nợ xấu 1–2 được duyệt vay ưu đãi, cho thấy chính sách ngày càng cởi mở, chú trọng vào tính khả thi của khoản vay hơn là chỉ nhìn vào lịch sử tín dụng.
Nợ xấu không hoàn toàn ngăn cản bạn mua trả góp, từ hàng tiêu dùng đến ô tô hay nhà cửa, nhưng đòi hỏi cải thiện điểm tín dụng và lựa chọn tổ chức tài chính phù hợp. Với sự hỗ trợ từ Xử lý nợ – Luật Thiên Mã, bạn sẽ được tư vấn chi tiết về cách xử lý nợ xấu, chuẩn bị hồ sơ vay và tối ưu hóa cơ hội mua trả góp. Đừng chần chừ, hãy đặt lịch tư vấn miễn phí ngay hôm nay tại Luật Thiên Mã để được luật sư hỗ trợ nhanh chóng và hiệu quả!
