Tín dụng đen với lãi suất “cắt cổ” đang gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho người dân, từ mất khả năng chi trả đến bị đe dọa, khủng bố tinh thần. Để tố giác và xử lý các hành vi này, người dân có thể liên hệ các đường dây nóng của công an, ngân hàng nhà nước hoặc chính quyền địa phương.
Đặt lịch tư vấn miễn phí tại Xử lý nợ của Luật Thiên Mã để được các luật sư hỗ trợ giải quyết các vấn đề liên quan đến tín dụng đen. Bài viết dựa trên Luật Các tổ chức tín dụng 2024 (có hiệu lực từ 01/7/2024), Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), và Nghị định 94/2025/NĐ-CP về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng.
Đường dây nóng tố giác tín dụng đen là gì?
1.1. Khái niệm đường dây nóng
- Đường dây nóng là số điện thoại do cơ quan nhà nước thiết lập nhằm tiếp nhận thông tin phản ánh, tố giác tội phạm, bao gồm các hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động cho vay nặng lãi (tín dụng đen).
- Mục tiêu chính: Tạo kênh liên lạc nhanh chóng, thuận tiện để người dân báo cáo các hành vi cho vay bất hợp pháp, đe dọa, khủng bố tinh thần trong thu hồi nợ.
1.2. Vai trò của đường dây nóng trong xử lý tín dụng đen
- Tố giác kịp thời: Giúp người dân phản ánh ngay các cá nhân, tổ chức cho vay với lãi suất vượt quá 20%/năm, vi phạm Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015.
- Hỗ trợ nạn nhân: Cung cấp kênh hỗ trợ trực tiếp với lực lượng công an, điều tra viên để bảo vệ người vay khỏi bị cưỡng ép hoặc đe dọa.
Số liệu gần nhất
- Theo Cục Cảnh sát hình sự (C02) – Bộ Công an, trong năm 2023, các đường dây nóng trên toàn quốc đã tiếp nhận hàng nghìn cuộc gọi và tin báo liên quan đến tín dụng đen.
- Kết quả: Triệt phá 538 vụ án và khởi tố 944 bị can liên quan đến các tổ chức tín dụng đen sử dụng thủ đoạn đòi nợ bất hợp pháp.
Các đường dây nóng tố giác tín dụng đen tại Việt Nam
2.1. Đường dây nóng cấp quốc gia
- Số 113: Đường dây nóng của lực lượng công an, tiếp nhận mọi tố giác tội phạm trên toàn quốc, bao gồm hành vi cho vay nặng lãi, đòi nợ trái pháp luật.
- Cơ quan Cảnh sát điều tra – Bộ Công an:
- Tại Hà Nội: 069.2321667
- Tại TP.HCM: 069.3376809
2.2. Đường dây nóng tại địa phương
- Tại Hà Nội:
- Phòng An ninh điều tra: 069.2194077
- Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội: 024.39422532 hoặc 069.2196242
- Tại TP.HCM:
- Phòng An ninh điều tra: 028.38413744
- Tổng đài Công an TP.HCM: 113 hoặc 08.3836.5714
Số liệu gần nhất
Theo Công an TP.HCM, trong năm 2023, các đường dây nóng đã tiếp nhận hàng trăm thông tin tố giác, giúp triệt phá 21 vụ án tín dụng đen với 41 bị can. Các đối tượng bị xử lý có hành vi cho vay lãi suất từ 180% đến 304,2%/năm, thu lợi bất chính hơn 183 triệu đồng.
Hành vi vi phạm của tín dụng đen và cơ sở pháp lý xử lý
3.1. Quy định pháp luật về tín dụng đen
- Điều 201 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) quy định tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự. Người cho vay có thể bị phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 1 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm nếu thu lợi bất chính từ 100 triệu đồng trở lên.
- Theo Luật Các tổ chức tín dụng 2024, chỉ các tổ chức được Ngân hàng Nhà nước cấp phép mới được hoạt động cho vay. Mọi hoạt động cho vay không có giấy phép đều không hợp pháp và có thể bị xử lý hình sự hoặc hành chính tùy mức độ.
3.2. Thủ đoạn phổ biến của tín dụng đen
- Quảng cáo trá hình: Nhiều đối tượng lập app vay tiền online như Easycash, Oncredit, lừa người dùng tải về và vay với lãi suất lên đến 2.000%/năm thông qua các khoản phí ẩn và điều khoản bất lợi.
- Đe dọa đòi nợ: Sau khi giải ngân, người vay thường bị gọi điện, nhắn tin đe dọa, bôi nhọ danh dự trên mạng xã hội, thậm chí gửi hình ảnh ghép nhằm ép trả nợ.
Số liệu gần nhất Theo Tuổi Trẻ Online, vào tháng 4/2024, Bộ Công an đã triệt phá một đường dây tín dụng đen do người nước ngoài điều hành, hoạt động qua các ứng dụng như Easycash và Oncredit. Đường dây này đã cho vay với lãi suất bất hợp pháp, thu lợi hàng nghìn tỷ đồng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hàng trăm nghìn người dân trên cả nước.
Hướng dẫn tố giác tín dụng đen qua đường dây nóng
4.1. Các bước tố giác hiệu quả
- Thu thập bằng chứng: Ghi âm cuộc gọi đe dọa, chụp ảnh tin nhắn, lưu giữ hợp đồng vay, thông báo lãi suất hoặc các tài liệu từ ứng dụng cho vay để làm cơ sở pháp lý.
- Liên hệ đường dây nóng:
- Gọi số 113 trong trường hợp khẩn cấp.
- Hoặc liên hệ trực tiếp với công an địa phương qua các số:
- Hà Nội: 0692196242
- TP.HCM: 08 3836 5714
4.2. Lưu ý khi tố giác
- Cung cấp thông tin chính xác và đầy đủ: tên/tổ chức tín dụng đen, số tiền đã vay, lãi suất, hình thức đòi nợ, thời gian diễn ra…
- Nên có sự hỗ trợ từ luật sư để soạn thảo đơn tố cáo đúng quy định tại Luật Tố cáo 2018 và các văn bản liên quan.
Số liệu gần nhất
- Theo thống kê từ Gocnhintaichinh.com, hơn 95% ứng dụng vay tiền online hiện nay có lãi suất vượt mức quy định của Ngân hàng Nhà nước.
- Nhờ việc tố giác qua đường dây nóng, nhiều vụ việc liên quan đến tín dụng đen đã được xử lý nhanh chóng, bảo vệ quyền lợi cho người dân.
Giải pháp tiếp cận tín dụng chính thống để tránh tín dụng đen
5.1. Lựa chọn tổ chức tài chính uy tín
Chỉ vay từ các công ty tài chính được Ngân hàng Nhà nước cấp phép như FE Credit, Home Credit hoặc HD SAISON.
Kiểm tra giấy phép hoạt động trên website của Ngân hàng Nhà nước trước khi vay để tránh rơi vào bẫy tín dụng đen đội lốt tổ chức tài chính.
5.2. Vai trò của công nghệ trong tín dụng hợp pháp
Các ứng dụng vay tiền chính thống như MoMo, Zalo (hợp tác với VietCredit) cung cấp dịch vụ vay minh bạch, giải ngân nhanh trong 1–3 phút.
Nghị định 94/2025/NĐ-CP kiểm soát các giải pháp fintech nhằm đảm bảo an toàn pháp lý và quyền lợi cho người vay.
Số liệu gần nhất
Theo Ngân hàng Nhà nước, tính đến tháng 9/2023, tổng dư nợ tín dụng tiêu dùng từ các công ty tài chính hợp pháp đạt 134.000 tỷ đồng, nhưng đã giảm 40% so với cuối năm 2022 do khó khăn trong thu hồi nợ.
Bảo vệ quyền lợi người vay trước tín dụng đen
6.1. Quy định pháp lý bảo vệ người vay
- Điều 463 Bộ luật Dân sự 2015 quy định hợp đồng vay phải minh bạch về mức lãi suất, thời hạn trả nợ và phương thức thanh toán. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng giúp người vay có thể đối chiếu và bảo vệ quyền lợi khi xảy ra tranh chấp.
- Thông tư 02/2023/TT-NHNN cho phép các tổ chức tín dụng cơ cấu lại thời hạn trả nợ, xem xét giảm lãi hoặc gốc cho người vay gặp khó khăn tài chính, góp phần ngăn ngừa rơi vào tín dụng đen.
6.2. Cách nhận diện tín dụng đen
- Tổ chức cho vay không có giấy phép hoạt động từ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
- Lãi suất cho vay vượt quá 20%/năm hoặc kèm theo nhiều khoản phí dịch vụ không rõ ràng trong hợp đồng.
- Sử dụng các biện pháp đòi nợ trái pháp luật như gọi điện đe dọa, nhắn tin khủng bố tinh thần, hoặc đăng thông tin bôi nhọ danh dự người vay và người thân.
Số liệu gần nhất: Theo Công an TP.HCM, từ năm 2023 đến nay, lực lượng chức năng đã bóc xóa hơn 2,1 triệu tờ rơi quảng cáo tín dụng đen và thu thập hơn 3.000 số điện thoại liên quan đến hoạt động này.
Tín dụng đen là mối nguy hại lớn đối với người dân, nhưng với các đường dây nóng tố giác và sự hỗ trợ từ cơ quan chức năng, bạn có thể bảo vệ quyền lợi và ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật. Luật Thiên Mã sẵn sàng đồng hành cùng bạn để giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan đến tín dụng đen. Đặt lịch tư vấn miễn phí ngay hôm nay tại Luật Thiên Mã để được hỗ trợ bởi đội ngũ luật sư chuyên nghiệp.
