Bạn đang gặp khó khăn trong việc thu hồi nợ từ cá nhân – dù đã nhiều lần nhắc nhở nhưng đối phương vẫn không thanh toán? Việc khởi kiện dân sự là biện pháp pháp lý cần thiết để bảo vệ quyền lợi và tài sản của bạn. Hãy đặt lịch tư vấn miễn phí tại Xử lý nợ của Luật Thiên Mã để được đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm hỗ trợ soạn thảo mẫu đơn khởi kiện và tư vấn pháp lý toàn diện trong quá trình thu hồi nợ.
Bài viết này do các luật sư của Luật Thiên Mã biên soạn, dựa trên các quy định pháp luật hiện hành như Bộ luật Dân sự 2015, Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, và Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP. Chúng tôi sẽ hướng dẫn chi tiết cách soạn mẫu đơn kiện đòi nợ cá nhân, từ nội dung cần có đến quy trình nộp đơn tại tòa án, giúp bạn đảm bảo hiệu quả pháp lý và tăng khả năng thu hồi nợ thành công.
Đơn kiện đòi nợ cá nhân là gì?
1.1. Khái niệm đơn kiện đòi nợ cá nhân
Đơn kiện đòi nợ cá nhân là văn bản pháp lý do bên chủ nợ lập và nộp tại Tòa án có thẩm quyền để yêu cầu cá nhân vay nợ thực hiện nghĩa vụ thanh toán nợ gốc, lãi (nếu có) và các chi phí phát sinh theo hợp đồng hoặc giao dịch dân sự.
Đơn là bước mở đầu của thủ tục tố tụng dân sự, thể hiện rõ tranh chấp, căn cứ yêu cầu và phạm vi nghĩa vụ mà bên nợ phải thực hiện.
1.2. Cơ sở pháp lý của đơn kiện đòi nợ cá nhân
Việc lập và nộp đơn kiện đòi nợ cá nhân dựa trên các căn cứ sau:
- Điều 317 Bộ luật Dân sự 2015: Xác lập quyền của chủ nợ được yêu cầu bên nợ thực hiện nghĩa vụ thanh toán khi vi phạm hoặc đến hạn.
- Điều 190 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015: Quy định hình thức, nội dung bắt buộc của đơn khởi kiện và tài liệu kèm theo.
- Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP: Cung cấp mẫu đơn khởi kiện thống nhất và hướng dẫn cách ghi cụ thể, giúp người khởi kiện soạn thảo đúng quy định.
Số liệu thực tiễn: Theo Tòa án Nhân dân Tối cao, năm 2024, khoảng 30% vụ kiện dân sự liên quan đến đòi nợ cá nhân được thụ lý thành công nhờ đơn kiện soạn đúng mẫu, đủ nội dung và chứng cứ kèm theo.
Nội dung cơ bản của mẫu đơn kiện đòi nợ cá nhân
Đơn khởi kiện đòi nợ cá nhân cần tuân thủ quy định tại Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP, thể hiện đầy đủ các nội dung sau:
2.1. Thông tin các bên khởi kiện và bị kiện
- Bên khởi kiện: Ghi rõ họ tên, ngày tháng năm sinh, địa chỉ thường trú hoặc tạm trú, số CMND/CCCD, số điện thoại liên hệ.
- Bên bị kiện (người nợ): Ghi đầy đủ thông tin cá nhân tương tự như trên. Nếu không có đủ thông tin, cần ghi rõ những gì đã biết và đề nghị Tòa án xác minh trong quá trình thụ lý.
Lưu ý: Thông tin phải chính xác để tránh bị Tòa án trả đơn do không thể triệu tập đúng bị đơn.
2.2. Nội dung tranh chấp và yêu cầu khởi kiện
- Mô tả khoản nợ cụ thể:
- Số tiền nợ: Ghi rõ tổng số tiền đã cho vay hoặc phát sinh từ giao dịch dân sự;
- Nguồn gốc nợ: Hợp đồng vay, giấy vay tiền, thỏa thuận miệng có nhân chứng, hợp đồng mua bán hàng hóa…;
- Thời điểm phát sinh và thời hạn thanh toán;
- Vi phạm: Quá hạn thanh toán, không thực hiện cam kết, cố tình trốn tránh nghĩa vụ.
- Yêu cầu khởi kiện:
- Buộc bị đơn thanh toán toàn bộ số nợ gốc;
- Thanh toán lãi suất nếu có thỏa thuận, hoặc mức tối đa không vượt quá 20%/năm theo Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015;
- Yêu cầu bồi thường các chi phí phát sinh hợp lý như phí gửi thông báo, phí luật sư (nếu có), chi phí đi lại nộp hồ sơ và tham dự phiên tòa.
2.3. Tài liệu kèm theo đơn kiện
Theo Điều 97 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, đơn kiện đòi nợ cá nhân phải kèm theo các tài liệu chứng minh quyền khởi kiện:
- Giấy vay tiền hoặc hợp đồng vay có chữ ký hoặc dấu vân tay của bên vay;
- Tin nhắn, email, ghi âm cuộc gọi xác nhận khoản vay (nếu không có văn bản);
- Thông báo đòi nợ, thư nhắc nợ, hoặc biên bản làm việc với bên nợ (nếu có);
- Chứng minh nhân dân/CCCD và hộ khẩu/địa chỉ liên lạc của người bị kiện;
- Giấy ủy quyền (nếu có người đại diện thay mặt nộp đơn).
Số liệu thực tế: Theo báo cáo từ Tòa án Nhân dân Tối cao, trong năm 2024, có tới hơn 35% đơn kiện đòi nợ cá nhân bị trả lại do thiếu chứng cứ chứng minh khoản nợ, đặc biệt là không có giấy vay hoặc không xác định được địa chỉ cư trú của bị đơn.
Cách viết đơn kiện đòi nợ cá nhân
Khi bị cá nhân khác cố tình không trả nợ dù đã đến hạn, bạn có quyền khởi kiện tại tòa án để bảo vệ quyền lợi. Việc viết đơn kiện đúng mẫu và có chứng cứ rõ ràng là điều kiện quan trọng để tòa án thụ lý vụ việc.
3.1. Tuân thủ mẫu đơn theo quy định
Người khởi kiện cần sử dụng mẫu đơn khởi kiện dân sự theo Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP, đảm bảo các nội dung cơ bản sau:
- Thông tin các bên: Họ tên, ngày tháng năm sinh, địa chỉ, số CMND/CCCD hoặc hộ chiếu.
- Nội dung vụ việc: Mô tả mối quan hệ vay nợ giữa hai bên, thời điểm phát sinh, số tiền vay, thời hạn trả nợ.
- Yêu cầu khởi kiện: Yêu cầu bị đơn trả lại tiền vay gốc và/hoặc lãi suất (nếu có thỏa thuận).
- Danh mục chứng cứ kèm theo.
- Cam kết về nội dung đơn và chữ ký của người khởi kiện.
3.2. Trình bày rõ ràng và chi tiết
Đơn kiện cần diễn đạt mạch lạc, đúng trình tự và dễ hiểu để tạo điều kiện cho tòa án đánh giá vụ việc:
- Diễn giải khoản nợ: Nêu rõ ngày vay, số tiền vay, thời gian trả, thỏa thuận lãi suất (nếu có).
- Lịch sử đòi nợ: Ghi lại các lần bạn đã nhắc hoặc yêu cầu thanh toán (qua tin nhắn, email, văn bản).
- Hành vi vi phạm: Chứng minh bị đơn cố tình không trả nợ dù đã đến hạn.
🧾 Nếu có hành vi gian dối hoặc trốn tránh nghĩa vụ, có thể ghi nhận để hỗ trợ trong quá trình xét xử hoặc thi hành án.
3.3. Đính kèm chứng cứ hợp lệ
Chứng cứ là yếu tố bắt buộc giúp đơn kiện được tòa án chấp nhận và xử lý. Cần nộp kèm:
- Giấy vay tiền, hợp đồng vay nợ viết tay hoặc có công chứng.
- Biên lai chuyển tiền, chứng từ giao tiền mặt.
- Tin nhắn, email, bản ghi âm thể hiện việc vay và xác nhận nợ.
- Giấy tờ tùy thân của các bên (bản sao chứng thực).
Quy trình nộp đơn kiện đòi nợ cá nhân
4.1. Nộp đơn tại tòa án có thẩm quyền
Người khởi kiện cần nộp đơn tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi bị đơn (người nợ) cư trú hoặc làm việc, căn cứ theo Điều 35 và Điều 39 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Hồ sơ cần nộp gồm:
- Đơn khởi kiện đúng mẫu.
- Bản sao hợp đồng vay tiền, giấy vay, biên nhận nợ.
- Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân.
- Biên lai đóng tạm ứng án phí (nộp tại Chi cục Thi hành án dân sự sau khi tòa án thông báo).
Trong trường hợp không xác định được nơi cư trú của người nợ, người khởi kiện có thể đề nghị tòa án xác minh hoặc hướng dẫn thủ tục thông qua cơ quan thi hành án.
4.2. Theo dõi và bổ sung hồ sơ
Sau khi tiếp nhận, tòa án sẽ kiểm tra tính hợp lệ của đơn và hồ sơ. Trong vòng 7 ngày làm việc, nếu hồ sơ còn thiếu hoặc chưa đúng, tòa án sẽ yêu cầu bổ sung. Người khởi kiện cần bổ sung theo đúng yêu cầu để được thụ lý vụ án.
4.3. Tham gia hòa giải và xét xử
Khi hồ sơ hợp lệ, tòa án ra thông báo thụ lý vụ án và tiến hành các bước tiếp theo:
- Mời các bên đến hòa giải theo Điều 202 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Nếu hòa giải thành, tòa án lập biên bản và ra quyết định công nhận.
- Nếu hòa giải không thành, tòa án sẽ đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm để giải quyết theo quy định pháp luật.
Số liệu gần nhất
Theo Cục Thi hành án Dân sự, trong năm 2024, hơn 55% vụ kiện đòi nợ cá nhân được giải quyết thành công nhờ người khởi kiện chuẩn bị đơn và hồ sơ đúng quy định, tuân thủ đúng quy trình tố tụng.
Những lưu ý khi soạn thảo đơn kiện đòi nợ cá nhân
Việc soạn thảo đơn kiện đòi nợ cá nhân cần được thực hiện cẩn trọng, đảm bảo đúng quy định pháp luật để tránh bị trả lại hồ sơ hoặc bị đình chỉ giải quyết.
5.1. Kiểm tra thời hiệu khởi kiện
- Theo Điều 429 Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu khởi kiện đòi nợ là 2 năm kể từ ngày người vay vi phạm nghĩa vụ thanh toán (ví dụ: không trả nợ đúng hạn).
- Nếu hết thời hiệu, Tòa án có thể từ chối thụ lý vụ án.
5.2. Đảm bảo tính hợp pháp của chứng cứ
- Các tài liệu chứng minh khoản vay cần rõ ràng và có giá trị pháp lý, như:
- Hợp đồng vay tiền hoặc giấy vay tiền có chữ ký của các bên;
- Biên nhận giao tiền, tin nhắn/thư điện tử xác nhận khoản vay (nếu có);
- Thông báo đòi nợ, yêu cầu thanh toán;
- Căn cứ pháp lý là Điều 401 Bộ luật Dân sự 2015 về hiệu lực của hợp đồng dân sự.
5.3. Tham khảo ý kiến luật sư
- Luật sư sẽ:
- Rà soát tính pháp lý của đơn kiện và hồ sơ;
- Hướng dẫn bổ sung chứng cứ phù hợp;
- Giúp trình bày nội dung đơn một cách rõ ràng, dễ hiểu, tránh sai sót về hình thức và nội dung.
- Sự hỗ trợ của luật sư đặc biệt cần thiết khi bên vay cố tình chối bỏ nghĩa vụ hoặc có dấu hiệu tẩu tán tài sản.
Số liệu gần nhất: Theo Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, năm 2024, hơn 40% đơn kiện đòi nợ cá nhân có sự hỗ trợ của luật sư được Tòa án thụ lý nhanh chóng và đầy đủ hồ sơ ngay từ lần đầu nộp.
Đối phó với đơn kiện đòi nợ cá nhân
Khi bị khởi kiện đòi nợ cá nhân, người vay cần có chiến lược ứng phó kịp thời và hợp pháp để bảo vệ quyền lợi của mình. Dưới đây là ba bước quan trọng cần thực hiện:
6.1. Kiểm tra tính hợp pháp của đơn kiện
- Người bị kiện cần xem xét kỹ:
- Nội dung đơn kiện
- Các chứng cứ được nộp kèm (hợp đồng, biên nhận, tin nhắn, chứng từ chuyển tiền,…)
- Việc này giúp đánh giá xem đơn kiện có đủ cơ sở pháp lý hay không, đồng thời chuẩn bị phản biện phù hợp.
- Nếu đơn kiện không hợp lệ, người bị kiện có thể đề nghị tòa bác đơn hoặc đình chỉ vụ án.
6.2. Thương lượng với bên chủ nợ
- Trước khi phiên tòa diễn ra, bên nợ hoàn toàn có thể chủ động thương lượng với bên nguyên đơn để:
- Gia hạn thời hạn thanh toán
- Xin giảm lãi/phí
- Đề xuất phương án trả dần
- Một biên bản thỏa thuận hòa giải thành có thể được công nhận tại tòa án theo quy định pháp luật.
6.3. Nhờ hỗ trợ pháp lý từ luật sư
- Luật sư có thể hỗ trợ:
- Chuẩn bị văn bản phản tố, chứng minh tình trạng tài chính hoặc các yếu tố bất khả kháng.
- Tham gia buổi hòa giải và bảo vệ quyền lợi hợp pháp tại phiên tòa.
- Tư vấn chiến lược đàm phán hoặc thi hành án sau bản án.
Số liệu gần nhất: Theo Tòa án Nhân dân Tối cao, năm 2024, hơn 30% vụ kiện đòi nợ cá nhân đã được giải quyết thông qua thương lượng, trong đó phần lớn có sự tham gia hỗ trợ của luật sư từ giai đoạn đầu.
Mẫu đơn kiện đòi nợ cá nhân là công cụ pháp lý quan trọng giúp bên chủ nợ thu hồi nợ một cách hợp pháp, đồng thời cũng là thách thức đối với bên nợ nếu không xử lý đúng cách. Để đảm bảo đơn kiện được soạn thảo đúng quy định hoặc phản hồi hiệu quả, bạn cần sự hỗ trợ từ luật sư chuyên nghiệp. Luật Thiên Mã cam kết đồng hành cùng bạn, cung cấp dịch vụ tư vấn và soạn thảo đơn kiện đòi nợ cá nhân chuẩn pháp lý theo Bộ luật Dân sự 2015 và Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Liên hệ ngay để được hỗ trợ!
