Việc đòi nợ là một vấn đề nhạy cảm, đòi hỏi sự khéo léo trong giao tiếp để vừa thu hồi được khoản nợ, vừa giữ được mối quan hệ với khách hàng. Nếu nắm được cách nói chuyện khi đòi nợ, người đòi nợ có thể vô tình vi phạm pháp luật và gặp rắc rối về pháp lý, đặc biệt trong bối cảnh pháp luật hiện hành quy định chặt chẽ về hành vi thu hồi nợ.
Tại Xử lý nợ, bạn có thể đặt lịch tư vấn miễn phí với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm để được hướng dẫn các phương pháp đòi nợ hiệu quả, phù hợp với quy định pháp luật như Bộ luật Dân sự 2015 (Điều 463), Nghị định 144/2021/NĐ-CP và Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung 2017). Chúng tôi cam kết hỗ trợ bạn bảo vệ quyền lợi hợp pháp và tránh mọi rủi ro trong quá trình thu hồi nợ.
Hiểu rõ quy định pháp luật khi đòi nợ
1.1. Quy định pháp luật về đòi nợ
Việc đòi nợ phải tuân thủ đúng quy định pháp luật nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên và tránh các hành vi trái pháp luật. Theo Điều 463 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, trong đó bên vay có nghĩa vụ hoàn trả tài sản đúng thời hạn, địa điểm và phương thức đã cam kết.
Tuy nhiên, trong thực tiễn, nhiều hành vi đòi nợ vi phạm pháp luật vẫn xảy ra, bao gồm:
- Sử dụng vũ lực hoặc đe dọa gây hại đến sức khỏe, tính mạng người vay;
- Xúc phạm danh dự, nhân phẩm hoặc quấy rối người vay.
Các hành vi này có thể bị xử phạt hành chính theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP với mức phạt từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng, hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 170 Bộ luật Hình sự 2015 về tội cưỡng đoạt tài sản, với mức phạt tù có thể lên đến 20 năm.
1.2. Các hình thức đòi nợ hợp pháp
Để đòi nợ đúng pháp luật, cá nhân và tổ chức có thể áp dụng các hình thức sau:
- Thương lượng trực tiếp hoặc thông qua tin nhắn/email: Giải pháp mềm dẻo, phù hợp với quan hệ thân quen hoặc khoản vay không quá lớn.
- Nhờ luật sư tư vấn và đại diện đàm phán: Giúp tăng tính chuyên nghiệp, tránh rủi ro pháp lý khi yêu cầu thanh toán.
- Khởi kiện tại tòa án: Là biện pháp cuối cùng khi các nỗ lực thương lượng không thành, căn cứ theo thủ tục tố tụng dân sự.
Số liệu tham khảo: Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam năm 2024, tỷ lệ nợ xấu tại các tổ chức tín dụng chiếm khoảng 4,93% tổng dư nợ, trong đó một phần lớn là nợ khó đòi cần xử lý bằng biện pháp pháp lý.
Chuẩn bị trước khi nói chuyện đòi nợ
2.1. Thu thập chứng cứ về khoản nợ
Trước khi tiến hành gọi điện hoặc gặp mặt để đòi nợ, cần chuẩn bị đầy đủ các tài liệu chứng minh mối quan hệ vay nợ, bao gồm:
- Hợp đồng vay tiền hoặc giấy vay nợ có chữ ký hai bên.
- Tin nhắn, email xác nhận nội dung vay và thời hạn trả nợ.
- Ghi âm cuộc gọi (nếu được thực hiện hợp pháp).
Việc thu thập đầy đủ chứng cứ giúp đảm bảo quyền lợi của bên cho vay, đồng thời tạo cơ sở pháp lý vững chắc nếu cần đưa vụ việc ra tòa. Theo Điều 95 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, chứng cứ chỉ có giá trị khi được thu thập và cung cấp đúng quy định pháp luật.
2.2. Đánh giá khả năng thanh toán của bên vay
Song song với việc chuẩn bị chứng cứ, cần xác minh tình hình tài chính thực tế và mức độ thiện chí của bên vay. Việc này có thể thực hiện thông qua:
- Quan sát hoạt động kinh doanh hoặc công việc hiện tại của con nợ.
- Thu thập thông tin từ người quen, đối tác hoặc các giao dịch gần đây.
- Đánh giá mức độ hợp tác trong các lần liên hệ trước đó.
Dựa trên kết quả đánh giá, có thể đề xuất các phương án linh hoạt như trả góp, gia hạn thời gian hoặc lập kế hoạch thanh toán từng phần nhằm tạo điều kiện cho bên vay thực hiện nghĩa vụ.
Số liệu tham khảo: Theo thống kê từ Tòa án Nhân dân năm 2024, khoảng 60% vụ kiện đòi nợ được giải quyết thành công khi bên khởi kiện có đầy đủ chứng cứ rõ ràng và hợp pháp.
Kỹ năng giao tiếp khi nói chuyện đòi nợ
Giao tiếp hiệu quả là yếu tố then chốt trong quá trình đòi nợ. Thay vì tạo áp lực, người thu hồi nợ nên sử dụng kỹ năng giao tiếp mềm mỏng, khéo léo để đạt được thỏa thuận trả nợ mà không làm căng thẳng mối quan hệ giữa hai bên.
3.1. Sử dụng ngôn ngữ lịch sự, chuyên nghiệp
Hãy bắt đầu cuộc trò chuyện bằng lời chào hỏi thân thiện và gọi tên riêng của người vay để tạo cảm giác gần gũi, tôn trọng. Việc sử dụng ngôn ngữ lịch sự, không đe dọa hay xúc phạm sẽ giúp cuộc trao đổi diễn ra suôn sẻ hơn.
Ví dụ:
“Chào anh Nam, em liên hệ để trao đổi về khoản vay 50 triệu đồng đã đến hạn thanh toán.”
Thay vì nói “Anh còn chưa trả nợ đó”, hãy lựa chọn cách nói mang tính nhắc nhở và đối thoại, như:
“Em muốn hỏi thêm về tiến độ thanh toán của khoản vay, để hai bên cùng thống nhất phương án phù hợp.”
3.2. Lắng nghe và thấu hiểu lý do chậm trả
Không phải lúc nào việc chậm thanh toán cũng xuất phát từ ý định trốn tránh. Do đó, người đòi nợ nên biết cách đặt câu hỏi mở để tìm hiểu nguyên nhân thực sự, từ đó đưa ra hướng giải quyết phù hợp.
Ví dụ:
“Anh có gặp khó khăn gì trong việc thanh toán không? Em có thể hỗ trợ đề xuất phương án phù hợp hơn.”
Nếu người vay đang trong giai đoạn khó khăn, bạn có thể đề xuất:
- Trả góp theo từng đợt nhỏ
- Gia hạn thời gian trả nợ có thời hạn rõ ràng
- Ký lại biên bản cam kết thanh toán mới
Cách nhắn tin đòi nợ khéo léo
4.1. Soạn tin nhắn ngắn gọn, rõ ràng
Khi nhắn tin đòi nợ, nội dung cần đi thẳng vào vấn đề nhưng vẫn giữ sự lịch sự và chuyên nghiệp. Hãy nêu rõ:
- Họ tên người vay
- Ngày ký hợp đồng hoặc thỏa thuận
- Số tiền đến hạn
- Hạn thanh toán cụ thể
- Thông tin liên hệ để hỗ trợ
Ví dụ:
Kính gửi anh/chị [Tên], theo hợp đồng ngày [ngày], khoản vay [số tiền] đã đến hạn. Vui lòng thanh toán trước [ngày] để tránh phí phạt. Liên hệ [số điện thoại] nếu cần trao đổi thêm. Trân trọng cảm ơn.
Lưu ý: nên gửi vào giờ hành chính và lưu lại tin nhắn làm bằng chứng nếu cần sử dụng sau này.
4.2. Tránh nhắn tin dồn dập hoặc đe dọa
Việc nhắn tin liên tục hoặc dùng lời lẽ mang tính đe dọa, xúc phạm không những gây phản cảm mà còn có thể bị xử lý hình sự theo Điều 156 Bộ luật Hình sự 2015 về tội vu khống, hoặc các quy định khác liên quan đến danh dự, nhân phẩm.
- Tránh dùng từ ngữ như “cưỡng ép”, “xử lý”, “bóc phốt”, “khởi kiện” trong tin nhắn đầu tiên.
- Tạo không gian cho người vay phản hồi, thể hiện thiện chí trao đổi.
Số liệu thực tế: Theo khảo sát của fchat.vn (2025), có tới 80% khách hàng phản hồi tích cực khi nhận được tin nhắn đòi nợ được soạn thảo lịch sự, rõ ràng và chuyên nghiệp.
Xử lý khi con nợ trốn tránh hoặc không hợp tác
Khi con nợ có dấu hiệu trốn tránh trách nhiệm hoặc không phản hồi tích cực, cần áp dụng các biện pháp pháp lý mạnh hơn để bảo vệ quyền lợi của bên cho vay.
5.1. Gửi thông báo nhắc nợ chính thức
Trước khi tiến hành các bước pháp lý, nên gửi một thông báo nhắc nợ chính thức cho con nợ nhằm thể hiện thiện chí và đồng thời tạo chứng cứ pháp lý.
- Mẫu văn bản sử dụng: Áp dụng Mẫu số 23-DS ban hành kèm theo Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao.
- Hình thức gửi: Thông báo nên được gửi qua email có xác nhận, hoặc thư bảo đảm qua bưu điện nhằm chứng minh con nợ đã nhận được thông tin.
Việc gửi thông báo đúng mẫu và đúng hình thức sẽ là chứng cứ quan trọng nếu sau này vụ việc phải đưa ra tòa án.
5.2. Nhờ luật sư can thiệp
Khi con nợ vẫn cố tình không hợp tác, nên nhờ luật sư chuyên về xử lý nợ để can thiệp kịp thời. Luật sư có thể:
- Trực tiếp đàm phán, thương lượng lại điều kiện thanh toán.
- Soạn đơn khởi kiện và hướng dẫn thủ tục tố tụng theo đúng quy định pháp luật.
Theo Điều 39 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, tòa án có thẩm quyền giải quyết tranh chấp là tòa án nơi bị đơn cư trú hoặc làm việc.
Các biện pháp pháp lý khi đòi nợ thất bại
Khi các cách đòi nợ thông thường như gọi điện, gửi thư nhắc nợ hay thương lượng đều không mang lại kết quả, chủ nợ có thể cân nhắc sử dụng các biện pháp pháp lý để bảo vệ quyền lợi của mình.
6.1. Khởi kiện tại tòa án
Khởi kiện là bước pháp lý chính thức nhằm yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp và buộc bên nợ phải thực hiện nghĩa vụ trả nợ. Trình tự thực hiện gồm:
- Chuẩn bị đơn khởi kiện cùng với các tài liệu, chứng cứ chứng minh khoản nợ: hợp đồng vay, hóa đơn, tin nhắn, email, ghi âm cuộc gọi, v.v.
- Gửi đơn đến Tòa án nhân dân cấp quận/huyện nơi người vay cư trú hoặc có trụ sở chính (theo quy định tại Điều 35 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015).
- Nộp tạm ứng án phí và tham gia phiên xét xử theo yêu cầu của Tòa.
Phán quyết của Tòa án có thể buộc bên nợ trả tiền, trả lãi hoặc chịu các chế tài khác theo quy định pháp luật.
6.2. Yêu cầu cưỡng chế thi hành án
Sau khi bản án có hiệu lực pháp luật, nếu bên nợ vẫn không tự nguyện thi hành, người cho vay có quyền yêu cầu cơ quan thi hành án dân sự tiến hành cưỡng chế.
- Nộp đơn yêu cầu thi hành án kèm bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật và các giấy tờ liên quan.
- Cơ quan thi hành án có thể áp dụng các biện pháp: kê biên, bán đấu giá tài sản, phong tỏa tài khoản ngân hàng, thu hồi đất đai hoặc quyền sở hữu tài sản khác.
- Đối với khoản vay có tài sản bảo đảm, theo Điều 323 Bộ luật Dân sự 2015, tài sản thế chấp hoặc cầm cố sẽ được xử lý để thanh toán nợ.
Số liệu thực tiễn: Theo thống kê của Tòa án Nhân dân năm 2024, 75% vụ kiện đòi nợ có tài sản thế chấp đã được thi hành án thành công, cho thấy hiệu quả cao của biện pháp này nếu chủ nợ chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và bằng chứng hợp pháp.
Đòi nợ là một quá trình đòi hỏi sự kiên nhẫn, khéo léo và am hiểu pháp luật. Để tránh rủi ro pháp lý và tăng hiệu quả thu hồi nợ, bạn cần áp dụng các phương pháp giao tiếp chuyên nghiệp và tuân thủ quy định pháp luật. Đội ngũ luật sư tại Xử lý nợ sẵn sàng hỗ trợ bạn với các giải pháp tối ưu. Hãy đặt lịch tư vấn miễn phí ngay hôm nay tại Xử lý nợ để được hướng dẫn chi tiết và hiệu quả!
