Đòi nợ thuê giữa cá nhân và doanh nghiệp là một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về pháp luật và khả năng áp dụng chiến lược phù hợp để đạt hiệu quả thu hồi nợ. Việc thiếu kiến thức pháp lý có thể khiến cá nhân gặp rủi ro, đặc biệt khi làm việc với các doanh nghiệp có hệ thống pháp lý và tài chính chặt chẽ.
Tại Xử lý nợ, bạn có thể đặt lịch tư vấn miễn phí với các luật sư chuyên nghiệp để được hướng dẫn cách đòi nợ doanh nghiệp một cách hợp pháp và tối ưu. Quá trình tư vấn dựa trên các quy định pháp luật như Bộ luật Dân sự 2015 (Điều 463 về hợp đồng vay tài sản), Nghị định 144/2021/NĐ-CP, Luật Doanh nghiệp 2020 và Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung 2017).
Đòi nợ thuê cá nhân với doanh nghiệp là gì?
1.1. Khái niệm đòi nợ thuê cá nhân với doanh nghiệp
Đòi nợ thuê cá nhân với doanh nghiệp là hoạt động trong đó một cá nhân được chủ nợ là cá nhân khác ủy quyền để thu hồi khoản nợ từ một doanh nghiệp. Hình thức này thường phát sinh trong các giao dịch dân sự hoặc thương mại, chẳng hạn như:
- Cá nhân cho doanh nghiệp vay tiền
- Cá nhân cung cấp hàng hóa, dịch vụ cho doanh nghiệp mà chưa được thanh toán
- Doanh nghiệp chậm trả nợ trong hợp đồng hợp tác kinh doanh
Hoạt động này phải được thực hiện thông qua ủy quyền hợp pháp và tuân thủ quy định về giao dịch giữa cá nhân và pháp nhân.
1.2. Đặc điểm của đòi nợ thuê cá nhân với doanh nghiệp
Một số đặc điểm cần lưu ý trong trường hợp đòi nợ giữa cá nhân và doanh nghiệp bao gồm:
- Doanh nghiệp thường có quy mô tài chính lớn hơn, nhưng vẫn có thể rơi vào tình trạng mất khả năng thanh toán do khó khăn thanh khoản hoặc vận hành
- Quy trình thu hồi nợ đòi hỏi phải tuân thủ đúng quy định pháp luật về hợp đồng dân sự, thương mại, cũng như Luật Doanh nghiệp
- Cá nhân được ủy quyền cần có đủ năng lực pháp lý, đồng thời không sử dụng các hành vi vi phạm như gây rối, đe dọa hoặc tiết lộ thông tin không được phép
- Trong một số trường hợp, việc thu hồi nợ có thể phải thực hiện thông qua thủ tục khởi kiện tại tòa án hoặc yêu cầu thi hành án dân sự
Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam năm 2024, khoảng 45% khoản nợ xấu tại các doanh nghiệp nhỏ và vừa có liên quan đến giao dịch với cá nhân. Trong đó, 30% các khoản nợ này được đề xuất xử lý thông qua hình thức đòi nợ thuê, cho thấy tầm quan trọng của việc xử lý nợ đúng pháp luật và minh bạch.
Quy định pháp luật về đòi nợ thuê cá nhân với doanh nghiệp
2.1. Cơ sở pháp lý liên quan
Quan hệ vay tài sản giữa cá nhân và doanh nghiệp là quan hệ dân sự – thương mại được pháp luật công nhận nếu được thiết lập bằng hợp đồng hợp pháp. Tuy nhiên, việc đòi nợ phải tuân thủ quy định pháp luật, tránh các hành vi vi phạm:
- Điều 463 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: Hợp đồng vay tài sản là căn cứ xác lập quyền và nghĩa vụ giữa bên vay và bên cho vay, bao gồm cả khi một bên là cá nhân, bên còn lại là doanh nghiệp.
- Nghị định 144/2021/NĐ-CP cấm các hành vi đòi nợ bằng cách đe dọa, xúc phạm, hoặc quấy rối, kể cả khi doanh nghiệp là bên vay. Mức xử phạt hành chính từ 3.000.000 đến 5.000.000 đồng cho các hành vi vi phạm.
- Điều 75 Luật Doanh nghiệp 2020 yêu cầu doanh nghiệp có nghĩa vụ thanh toán đầy đủ các khoản nợ hợp pháp phát sinh trong quá trình hoạt động kinh doanh. Việc chậm thanh toán có thể bị khiếu kiện dân sự hoặc bị cưỡng chế thi hành án theo luật định.
2.2. Hành vi đòi nợ thuê vi phạm pháp luật
Khi thực hiện việc thu hồi nợ từ doanh nghiệp, cá nhân (hoặc đơn vị được thuê đòi nợ) không được thực hiện các hành vi vi phạm như:
- Gọi điện hoặc nhắn tin quấy rối doanh nghiệp ngoài giờ hành chính, làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường hoặc uy tín của doanh nghiệp.
- Tiết lộ hoặc công bố thông tin giao dịch, công nợ hoặc dữ liệu nội bộ của doanh nghiệp cho bên thứ ba (trên mạng xã hội, trong cộng đồng…), vi phạm Điều 8 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2010, áp dụng khi doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực cung cấp hàng hóa, dịch vụ cho cá nhân.
- Đe dọa, dùng vũ lực hoặc tạo sức ép tinh thần nhằm buộc doanh nghiệp trả nợ. Những hành vi này có thể cấu thành tội cưỡng đoạt tài sản theo Điều 170 Bộ luật Hình sự 2015, với khung hình phạt cao nhất lên đến 20 năm tù.
Số liệu tham khảo: Theo báo cáo của Bộ Công an năm 2024, có khoảng 50% vụ việc đòi nợ thuê cá nhân với doanh nghiệp bị xử lý do hành vi đe dọa, bôi nhọ hoặc quấy rối trái pháp luật.
Chuẩn bị trước khi thực hiện đòi nợ thuê từ doanh nghiệp
Khi thực hiện hoạt động đòi nợ thuê từ doanh nghiệp, người được ủy quyền cần đặc biệt chú trọng đến tính pháp lý của khoản nợ và tư cách pháp nhân của bên nợ. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng ngay từ đầu sẽ giúp hạn chế rủi ro và nâng cao hiệu quả thu hồi công nợ.
3.1. Xác minh thông tin doanh nghiệp
Trước khi tiến hành đòi nợ, cần xác định rõ tình trạng pháp lý và năng lực thanh toán của doanh nghiệp nợ.
Các bước cần thực hiện:
- Tra cứu thông tin doanh nghiệp trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp để kiểm tra mã số thuế, địa chỉ trụ sở chính, người đại diện theo pháp luật, ngành nghề kinh doanh.
- Đánh giá tình trạng hoạt động của doanh nghiệp: đang hoạt động, tạm ngừng kinh doanh, giải thể hoặc rơi vào tình trạng mất khả năng thanh toán.
- Trường hợp doanh nghiệp có dấu hiệu mất khả năng thanh toán kéo dài, có thể căn cứ vào Điều 206 Luật Doanh nghiệp 2020 để xem xét khả năng yêu cầu phá sản hoặc khởi kiện đòi nợ qua tòa án.
Việc nắm rõ tình trạng pháp lý giúp người đòi nợ xác định phương án tiếp cận phù hợp và đánh giá tính khả thi của việc thu hồi nợ.
3.2. Thu thập chứng cứ về khoản nợ
Chứng cứ là yếu tố quyết định trong quá trình đòi nợ, đặc biệt khi đối tượng là pháp nhân doanh nghiệp.
Một số loại chứng cứ cần thu thập gồm:
- Hợp đồng kinh tế, phụ lục hợp đồng
- Hóa đơn giá trị gia tăng (VAT)
- Biên bản giao nhận hàng hóa, nghiệm thu dịch vụ
- Thư từ, email xác nhận công nợ hoặc cam kết thanh toán
Tất cả các tài liệu này cần được bảo quản nguyên bản hoặc có bản sao hợp lệ, đảm bảo đáp ứng điều kiện về chứng cứ hợp pháp theo Điều 95 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.
Chứng cứ càng rõ ràng, đầy đủ thì khả năng thương lượng hoặc khởi kiện thành công càng cao.
Cách thức đòi nợ thuê cá nhân với doanh nghiệp hiệu quả
Khi thực hiện đòi nợ thuê với đối tượng là doanh nghiệp, người thực hiện cần nắm rõ quy trình pháp lý và lựa chọn phương pháp giao tiếp phù hợp với tư cách pháp nhân của bên nợ. Việc kết hợp giữa các biện pháp hành chính và thương lượng là cách tiếp cận hiệu quả, đúng quy định pháp luật.
4.1. Gửi thông báo đòi nợ chính thức
Thông báo đòi nợ là bước đầu tiên và quan trọng để xác lập yêu cầu rõ ràng, đồng thời tạo căn cứ pháp lý nếu vụ việc cần xử lý bằng tòa án hoặc cơ quan chức năng.
- Soạn thư đòi nợ theo mẫu, trong đó cần nêu rõ:
- Thông tin khoản nợ (số tiền, lý do phát sinh, thời hạn thanh toán)
- Căn cứ hợp đồng, hóa đơn hoặc chứng từ liên quan
- Thời hạn yêu cầu thanh toán
- Hậu quả pháp lý nếu không thực hiện đúng hạn (khởi kiện, tính lãi chậm trả…)
- Gửi thư đòi nợ qua email chính thức của doanh nghiệp hoặc gửi thư bảo đảm đến địa chỉ trụ sở theo giấy đăng ký kinh doanh để đảm bảo có chứng cứ giao nhận.
Lưu giữ bản sao thông báo và chứng từ gửi đi là bước quan trọng nhằm phục vụ quá trình giải quyết tranh chấp nếu cần thiết.
4.2. Thương lượng với người đại diện doanh nghiệp
Sau khi gửi thông báo, bước tiếp theo là thương lượng trực tiếp với người có thẩm quyền quyết định trong doanh nghiệp.
- Ưu tiên liên hệ với người đại diện theo pháp luật hoặc bộ phận tài chính kế toán
- Chuẩn bị tài liệu rõ ràng, lịch sử giao dịch và các đề xuất hợp lý trước khi làm việc
- Có thể đề xuất:
- Trả góp theo tiến độ
- Thanh toán từng phần theo khả năng dòng tiền của doanh nghiệp
- Gia hạn có điều kiện, kèm cam kết bằng văn bản
Trong quá trình làm việc, nên ghi nhận lại biên bản cuộc họp, nội dung thương lượng qua email hoặc tin nhắn chính thức để tránh rủi ro pháp lý.
Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước (2024), có đến 60% trường hợp đòi nợ doanh nghiệp thành công nhờ thương lượng trực tiếp với người đại diện pháp luật, thể hiện sự rõ ràng và linh hoạt trong cách tiếp cận.
Xử lý khi doanh nghiệp trốn tránh hoặc không hợp tác
Khi bên vay là doanh nghiệp có dấu hiệu cố tình né tránh nghĩa vụ thanh toán hoặc không hợp tác trong quá trình thương lượng, bên cho vay cần áp dụng các biện pháp pháp lý phù hợp nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.
5.1. Gửi thông báo nhắc nợ pháp lý
Trước khi tiến hành các thủ tục khởi kiện, bên cho vay nên gửi thông báo nhắc nợ chính thức để thể hiện thiện chí giải quyết tranh chấp và tạo cơ sở chứng cứ về việc đã yêu cầu thanh toán.
- Áp dụng theo Mẫu số 23-DS ban hành kèm theo Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao.
- Thông báo nên được gửi qua email công vụ, văn bản chuyển phát bảo đảm hoặc văn bản có xác nhận nhận được để đảm bảo giá trị pháp lý.
Thông báo cần nêu rõ số tiền nợ, thời hạn thanh toán, căn cứ pháp lý và hậu quả pháp lý nếu doanh nghiệp tiếp tục không thực hiện nghĩa vụ thanh toán.
5.2. Nhờ luật sư can thiệp
Khi doanh nghiệp vẫn tiếp tục không hợp tác, việc mời luật sư tham gia là bước cần thiết để đưa vụ việc ra pháp luật hoặc tăng hiệu quả trong thương lượng.
Luật sư có thể hỗ trợ:
- Gửi văn bản pháp lý yêu cầu doanh nghiệp thanh toán trong thời hạn nhất định.
- Trực tiếp đại diện làm việc, thương lượng với doanh nghiệp để tìm giải pháp hòa giải.
- Soạn và nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nhân dân nơi doanh nghiệp đặt trụ sở, theo quy định tại Điều 39 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.
Việc có luật sư đại diện không chỉ tăng tính chuyên nghiệp mà còn tạo áp lực pháp lý cần thiết đối với doanh nghiệp cố tình chây ì.
Theo thống kê của Tòa án nhân dân (năm 2024), khoảng 70% vụ kiện đòi nợ đối với doanh nghiệp được giải quyết thành công khi có luật sư đại diện hoặc hỗ trợ pháp lý ngay từ đầu. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc có chuyên gia pháp lý tham gia sớm trong các tranh chấp về nghĩa vụ thanh toán.
Các biện pháp pháp lý khi đòi nợ doanh nghiệp thất bại
Khi các biện pháp thương lượng, hòa giải hoặc sử dụng dịch vụ đòi nợ hợp pháp không mang lại kết quả, chủ nợ có quyền áp dụng các biện pháp pháp lý mạnh mẽ hơn để thu hồi nợ từ doanh nghiệp, đảm bảo quyền lợi hợp pháp được bảo vệ.
6.1. Khởi kiện tại tòa án
Chủ nợ có thể nộp đơn khởi kiện tại Tòa án Nhân dân nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính, yêu cầu giải quyết tranh chấp theo quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự.
Hồ sơ khởi kiện cần bao gồm:
- Đơn khởi kiện trình bày rõ nội dung tranh chấp, yêu cầu thanh toán và thông tin về các bên.
- Chứng cứ về khoản nợ, như hợp đồng mua bán, hợp đồng dịch vụ, hóa đơn giá trị gia tăng, biên bản giao nhận hàng hóa, bảng đối chiếu công nợ, email, tin nhắn xác nhận nghĩa vụ thanh toán, v.v.
- Giấy tờ pháp lý chứng minh tư cách pháp nhân của các bên (Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, giấy ủy quyền nếu có).
Chủ nợ cũng có thể yêu cầu Tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời như phong tỏa tài khoản, tạm ngưng giao dịch tài sản nếu có căn cứ doanh nghiệp đang tẩu tán tài sản.
Tòa án sau khi xem xét chứng cứ sẽ ra phán quyết buộc doanh nghiệp trả nợ và xử lý tài sản có liên quan, đặc biệt nếu có tài sản bảo đảm thì sẽ áp dụng theo Điều 323 Bộ luật Dân sự 2015 để xử lý tài sản thế chấp, cầm cố nhằm thu hồi nợ.
6.2. Yêu cầu cưỡng chế thi hành án
Khi bản án hoặc quyết định có hiệu lực pháp luật mà doanh nghiệp không tự nguyện thi hành, chủ nợ có thể:
- Nộp đơn yêu cầu thi hành án tại cơ quan thi hành án dân sự có thẩm quyền.
- Đề nghị kê biên, xử lý các loại tài sản của doanh nghiệp như: tài khoản ngân hàng, bất động sản, máy móc thiết bị, hàng hóa, công nợ phải thu từ bên thứ ba…
Theo Điều 75 Luật Doanh nghiệp 2020, doanh nghiệp có trách nhiệm ưu tiên thanh toán các khoản nợ hợp pháp trước khi phân chia lợi nhuận hoặc giải thể. Do đó, quyền lợi của chủ nợ luôn được bảo vệ trong quá trình xử lý tài sản.
Số liệu thực tế: Theo thống kê của Tòa án Nhân dân năm 2024, 80% vụ kiện đòi nợ doanh nghiệp có tài sản thế chấp đã được thi hành án thành công, cho thấy hiệu quả rõ rệt khi chủ nợ chủ động sử dụng công cụ pháp lý đúng thời điểm.
Đòi nợ thuê cá nhân với doanh nghiệp đòi hỏi sự hiểu biết pháp luật và chiến lược phù hợp để đảm bảo hiệu quả và tránh rủi ro pháp lý. Đội ngũ luật sư tại Xử lý nợ sẵn sàng hỗ trợ bạn từ việc chuẩn bị chứng cứ, thương lượng, đến khởi kiện nếu cần. Hãy đặt lịch tư vấn miễn phí ngay hôm nay tại Xử lý nợ để nhận giải pháp tối ưu và thu hồi nợ nhanh chóng!
