Bạn đang băn khoăn làm thế nào xóa nhóm nợ xấu, khôi phục lịch sử tín dụng và cải thiện khả năng vay vốn? Việc xử lý nợ xấu đúng cách không chỉ giúp bạn thoát khỏi danh sách hạn chế tín dụng mà còn mở ra cơ hội tiếp cận các dịch vụ tài chính trong tương lai. Hãy đặt lịch tư vấn miễn phí tại chuyên mục Xử lý nợ của Luật Thiên Mã để được luật sư chuyên môn hướng dẫn chi tiết và hỗ trợ hiệu quả.
Bài viết này, do đội ngũ luật sư của Luật Thiên Mã biên soạn, cung cấp thông tin toàn diện về làm thế nào xóa nhóm nợ xấu, bao gồm điều kiện, quy trình và lưu ý quan trọng. Nội dung dựa trên các quy định pháp luật hiện hành như Luật Các tổ chức tín dụng 2024 (số 32/2024/QH15), Thông tư 31/2024/TT-NHNN, và Nghị định 53/2024/NĐ-CP, giúp bạn bảo vệ quyền lợi và quản lý tài chính một cách chủ động, đúng pháp luật.
Nhóm nợ xấu là gì và tại sao cần xóa?
1.1. Định nghĩa nhóm nợ xấu
Theo Thông tư 31/2024/TT-NHNN, nợ xấu là các khoản vay không được thanh toán đúng hạn theo hợp đồng tín dụng. Dựa trên mức độ quá hạn và khả năng thu hồi, nợ được phân thành 5 nhóm:
- Nhóm 1 – Nợ đủ tiêu chuẩn: Trong hạn hoặc quá hạn dưới 10 ngày.
- Nhóm 2 – Nợ cần chú ý: Quá hạn từ 10 đến dưới 90 ngày, hoặc nợ đã được cơ cấu lại lần đầu còn trong hạn.
- Nhóm 3 – Nợ dưới tiêu chuẩn: Quá hạn từ 90 đến 180 ngày, hoặc cơ cấu lại lần đầu nhưng quá hạn dưới 30 ngày.
- Nhóm 4 – Nợ nghi ngờ: Quá hạn từ 181 đến 360 ngày, hoặc đã cơ cấu lại lần thứ hai.
- Nhóm 5 – Nợ có khả năng mất vốn: Quá hạn trên 360 ngày, hoặc đã cơ cấu lại lần thứ ba trở lên.
Trong đó, từ nhóm 3 trở lên được coi là “nợ xấu” và sẽ bị báo cáo lên Trung tâm Thông tin Tín dụng Quốc gia (CIC).
1.2. Tác động của nhóm nợ xấu
Việc bị xếp vào nhóm nợ xấu ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng tài chính và uy tín tín dụng của cá nhân/doanh nghiệp:
- Bị từ chối vay vốn: Theo Điều 7 Thông tư 06/2023/TT-NHNN, các tổ chức tín dụng sẽ hạn chế hoặc từ chối cấp tín dụng cho khách hàng có nợ nhóm 3, 4 hoặc 5.
- Điểm tín dụng thấp: CIC sẽ ghi nhận lịch sử nợ xấu trong thời hạn tối đa 5 năm kể từ ngày tất toán, khiến khách hàng khó tiếp cận các dịch vụ tài chính chính thống.
- Tăng rủi ro pháp lý: Người vay có thể bị khởi kiện, cưỡng chế thi hành án hoặc bán nợ cho VAMC nếu không thanh toán đúng hạn.
- Ảnh hưởng đến đối tác hoặc người bảo lãnh: Trong nhiều trường hợp, người bảo lãnh cũng bị ghi nhận nợ xấu, gây hệ lụy dây chuyền trong quan hệ tài chính.
1.3. Số liệu nợ xấu mới nhất
Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (2024):
- Tỷ lệ nợ xấu nội bảng toàn hệ thống đạt 4,93% tổng dư nợ tín dụng.
- Trong đó, nợ nhóm 5 chiếm 25% tổng số nợ xấu, phản ánh rủi ro cao và khả năng thu hồi thấp.
- Các khoản vay tiêu dùng không có tài sản đảm bảo là nguyên nhân chính dẫn đến tỷ lệ nợ xấu tăng nhanh trong năm 2023–2024.
1.4. Vì sao cần xóa nợ xấu càng sớm càng tốt?
- Khôi phục điểm tín dụng: Càng xử lý sớm, điểm tín dụng sẽ càng được cải thiện nhanh hơn.
- Tăng cơ hội tiếp cận vốn: Sau khi xóa nợ, khách hàng có thể được xét duyệt vay lại sau 12–24 tháng, tùy từng ngân hàng.
- Tránh hậu quả pháp lý: Việc kéo dài nợ xấu có thể dẫn đến khởi kiện, cưỡng chế, kê biên tài sản hoặc bị mất cơ hội đàm phán.
- Ổn định tài chính cá nhân: Xử lý nợ xấu giúp tránh các khoản phí phạt, lãi chậm trả cao, từ đó cân bằng dòng tiền và ổn định kế hoạch tài chính lâu dài.
Kiểm tra nhóm nợ xấu trước khi xử lý
2.1. Tra cứu qua CIC
Để xác định chính xác nhóm nợ xấu (nhóm 3, 4 hoặc 5), cá nhân có thể tra cứu thông tin tín dụng tại Trung tâm Thông tin tín dụng Quốc gia (CIC) thông qua các phương thức sau:
- Website: Truy cập https://cic.gov.vn, đăng ký tài khoản cá nhân và thực hiện tra cứu báo cáo tín dụng.
- Ứng dụng di động: Tải và cài đặt ứng dụng CIC Credit Connect từ CH Play (Android) hoặc App Store (iOS). Hệ thống cho phép tra cứu miễn phí 1 lần/năm.
Thông tin cần cung cấp bao gồm CMND/CCCD, số điện thoại đăng ký khoản vay, và trong một số trường hợp có thể cần mã hợp đồng tín dụng.
2.2. Liên hệ ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng
Sau khi tra cứu CIC, khách hàng nên liên hệ trực tiếp ngân hàng hoặc công ty tài chính có phát sinh khoản vay để xác minh lại nhóm nợ:
- Có thể đến trực tiếp chi nhánh hoặc gọi hotline chăm sóc khách hàng để được hỗ trợ.
- Cần đối chiếu giữa thông tin do ngân hàng cung cấp với báo cáo CIC nhằm phát hiện sai lệch, nếu có.
Theo Điều 18 Thông tư 03/2013/TT-NHNN, trong trường hợp có sai sót, khách hàng có quyền yêu cầu tổ chức tín dụng rà soát và cập nhật lại dữ liệu tín dụng chính xác lên hệ thống CIC.
Số liệu gần nhất
Báo cáo của CIC năm 2024 cho biết:
- Trong năm 2023, có đến 85% người dùng phát hiện mình thuộc nhóm nợ xấu 3, 4 hoặc 5 ngay trong lần tra cứu đầu tiên qua ứng dụng CIC Credit Connect.
- Phát hiện kịp thời giúp khách hàng chủ động xử lý, tất toán hoặc yêu cầu điều chỉnh thông tin sai lệch, từ đó cải thiện hồ sơ tín dụng và phục hồi khả năng vay vốn trong tương lai.
Thanh toán toàn bộ nợ để xóa nhóm nợ xấu
Việc tất toán toàn bộ khoản nợ là bước bắt buộc nếu muốn xóa tình trạng nợ xấu khỏi hệ thống thông tin tín dụng quốc gia (CIC). Càng xử lý sớm, khả năng khôi phục tín dụng và vay vốn trong tương lai càng cao.
3.1. Liên hệ ngân hàng để tất toán
- Chủ động gặp trực tiếp tại chi nhánh ngân hàng hoặc gọi hotline để được cung cấp thông tin chính xác về:
- Số tiền nợ gốc còn lại.
- Lãi suất phát sinh theo thời gian quá hạn.
- Phí phạt (nếu có) theo quy định trong hợp đồng tín dụng.
- Sau khi nắm rõ số tiền cần thanh toán, khách hàng nên lập kế hoạch tài chính cụ thể, ưu tiên thanh toán sớm để tránh tiếp tục bị đánh giá xấu trên CIC và phát sinh thêm lãi/phí.
3.2. Yêu cầu cập nhật trên CIC
- Sau khi thanh toán toàn bộ khoản nợ, cần gửi văn bản hoặc yêu cầu trực tiếp ngân hàng cập nhật trạng thái “đã thanh toán” trên hệ thống CIC, theo Điều 13 Thông tư 15/2023/TT-NHNN.
- Thời gian xóa thông tin nợ xấu trên CIC phụ thuộc vào giá trị khoản nợ:
- Dưới 10 triệu đồng: Có thể được xóa ngay sau khi tất toán.
- Từ 10 triệu đồng trở lên: Thông tin nợ xấu sẽ tiếp tục hiển thị trên CIC trong tối đa 5 năm kể từ ngày tất toán, nhưng ghi nhận là “đã trả nợ”.
- Việc cập nhật chính xác trên CIC sẽ giúp cải thiện điểm tín dụng và mở lại cơ hội vay vốn, mở thẻ tín dụng trong tương lai.
Số liệu gần nhất
- Theo Ngân hàng Nhà nước (2024):
- 70% khách hàng tất toán nợ xấu nhóm 3 đã cải thiện đáng kể điểm tín dụng trong vòng 6 tháng sau khi thanh toán.
- Trong số này, nhiều người đã đủ điều kiện đăng ký khoản vay mới hoặc mở thẻ tín dụng tại các ngân hàng thương mại.
Đàm phán cơ cấu lại nợ để xử lý nhóm nợ xấu
4.1. Thương lượng với ngân hàng
- Chủ động liên hệ với ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng để đề xuất cơ cấu lại khoản nợ theo quy định tại Thông tư 02/2023/TT-NHNN, bao gồm các phương án:
- Gia hạn thời gian trả nợ nhằm giảm áp lực trả nợ trong ngắn hạn.
- Giảm lãi suất hoặc miễn giảm lãi phạt quá hạn nếu chứng minh được hoàn cảnh khó khăn.
- Chuyển nhóm nợ xấu về nhóm thấp hơn sau khi thực hiện đúng cam kết cơ cấu nợ trong một thời gian nhất định.
- Người vay cần chuẩn bị hồ sơ tài chính đầy đủ để tăng khả năng được chấp thuận:
- Bảng lương hoặc sao kê thu nhập 3–6 tháng gần nhất.
- Hợp đồng lao động, giấy xác nhận công việc.
- Các nguồn thu nhập phụ khác (nếu có).
4.2. Bán nợ cho công ty quản lý tài sản
- Trường hợp không đủ khả năng trả nợ hoặc ngân hàng không đồng ý cơ cấu lại nợ, người vay có thể đề nghị ngân hàng chuyển nhượng khoản nợ cho công ty quản lý tài sản (như VAMC) theo Nghị định 53/2024/NĐ-CP.
- Sau khi khoản nợ được chuyển nhượng, công ty quản lý tài sản có thể:
- Đàm phán lại lộ trình trả nợ với người vay dựa trên năng lực tài chính thực tế.
- Hỗ trợ tạm dừng lãi phạt hoặc lãi phát sinh nếu người vay thể hiện thiện chí thanh toán.
Số liệu gần nhất
- Theo Ngân hàng Nhà nước (2024):
60% các trường hợp nợ xấu nhóm 3 đã được xử lý thành công thông qua phương án cơ cấu lại nợ.
- Những khách hàng tuân thủ đúng cam kết cơ cấu nợ có thể phục hồi lịch sử tín dụng sau 6–12 tháng và đủ điều kiện vay mới tại các ngân hàng.
Tránh các hình thức lừa đảo liên quan đến xóa nợ xấu
5.1. Nhận diện dịch vụ lừa đảo
Nhiều dịch vụ quảng cáo có thể đánh vào tâm lý người đang có nợ xấu bằng những cam kết “xóa nhóm nợ xấu nhanh”, không cần tất toán khoản vay. Tuy nhiên:
- Đây thường là hình thức lừa đảo, đánh cắp thông tin cá nhân và tài chính của người vay.
- Hành vi thu thập, sử dụng dữ liệu cá nhân trái phép vi phạm Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân.
- Người dân nên chỉ tin tưởng các kênh chính thống như ngân hàng, tổ chức tín dụng hợp pháp, hoặc hệ thống CIC để xử lý nợ xấu.
5.2. Hành động an toàn
Để bảo vệ bản thân trước các rủi ro lừa đảo, người vay cần:
- Kiểm tra tư cách pháp lý của tổ chức tư vấn qua trang web Ngân hàng Nhà nước hoặc liên hệ với cơ quan công an, luật sư chuyên ngành tài chính.
- Tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân (CMND/CCCD, hợp đồng vay, tài khoản CIC) cho các tổ chức không có giấy phép hoạt động hợp pháp.
- Khi cần hỗ trợ xử lý nợ xấu, hãy ưu tiên đơn vị có chuyên môn pháp lý rõ ràng và cam kết bằng văn bản.
Số liệu gần nhất
Theo thống kê từ Trung tâm Thông tin Tín dụng Quốc gia (CIC) năm 2024, trong năm 2023 đã có 5.000 trường hợp bị rò rỉ thông tin cá nhân khi sử dụng các dịch vụ “xóa nợ xấu” không rõ nguồn gốc, chiếm 0,4% tổng lượt tra cứu nợ xấu toàn hệ thống.
Phòng ngừa tái phát nhóm nợ xấu
Sau khi xử lý nợ xấu thành công, rất nhiều người vay vẫn có nguy cơ tái phát nợ nhóm 3, 4 hoặc 5 nếu không thay đổi hành vi tài chính. Tái phát nợ xấu không chỉ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến điểm tín dụng cá nhân mà còn khiến người vay mất cơ hội tiếp cận vốn trong tương lai, đối mặt với nguy cơ bị kiện hoặc mất tài sản đảm bảo.
Vì vậy, việc chủ động phòng ngừa tái phát nợ xấu là bước quan trọng để phục hồi tài chính bền vững và duy trì hồ sơ tín dụng sạch.
6.1. Lập kế hoạch tài chính hợp lý
Thiết lập kế hoạch tài chính là điều kiện tiên quyết để duy trì khả năng trả nợ ổn định và tránh rơi trở lại nhóm nợ xấu.
- Đánh giá khả năng tài chính trước khi vay: Trước khi ký kết bất kỳ hợp đồng tín dụng nào, người vay cần tính toán kỹ lưỡng, đảm bảo khoản vay không vượt quá 50% thu nhập hàng tháng. Nguyên tắc này giúp cân bằng giữa chi tiêu sinh hoạt và nghĩa vụ trả nợ.
- Sử dụng công cụ theo dõi thanh toán: Hiện nay, các ứng dụng ngân hàng đều có tính năng nhắc nợ tự động, cảnh báo sớm kỳ thanh toán đến hạn. Hãy tận dụng công nghệ để tránh các khoản phạt do thanh toán chậm, vốn là nguyên nhân phổ biến gây phát sinh nợ nhóm 3.
- Lập ngân sách định kỳ: Xây dựng ngân sách theo tuần/tháng với tỷ lệ chi tiêu hợp lý (ví dụ: 50% nhu cầu thiết yếu, 30% mong muốn cá nhân, 20% tiết kiệm và trả nợ) để duy trì dòng tiền ổn định.
6.2. Chủ động xử lý khi gặp khó khăn
Tái phát nợ xấu thường xảy ra trong giai đoạn người vay gặp biến động thu nhập hoặc chi phí bất thường. Trong trường hợp này, phản ứng kịp thời với ngân hàng là yếu tố quyết định.
- Liên hệ ngay với ngân hàng: Theo Luật Các tổ chức tín dụng 2024 và Thông tư 02/2023/TT-NHNN, người vay hoàn toàn có thể đề nghị cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn/giảm lãi suất, hoặc giữ nguyên nhóm nợ hiện tại, nếu chứng minh được lý do khách quan (như mất việc, ốm đau, giảm thu nhập,…).
- Tìm kiếm tư vấn pháp lý uy tín: Luật sư có kinh nghiệm từ các đơn vị như Luật Thiên Mã có thể giúp người vay soạn thảo hồ sơ, thương lượng với ngân hàng, hoặc hỗ trợ pháp lý nếu có tranh chấp phát sinh.
- Tránh các nguồn vay không chính thống: Khi gặp khó khăn, nhiều người chọn vay nóng hoặc vay qua app tài chính ẩn danh để “chồng nợ”. Việc này không được pháp luật công nhận và dễ dẫn đến vòng xoáy nợ xấu chồng chất, đặc biệt vi phạm Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Số liệu thực tiễn
Theo báo cáo từ Trung tâm Thông tin tín dụng quốc gia (CIC) năm 2024:
- 30% trường hợp nợ nhóm 3, 4, 5 có thể được ngăn chặn ngay từ đầu, nếu người vay chủ động liên hệ ngân hàng để xin cơ cấu nợ.
- Trong số những người từng bị nợ xấu và đã xử lý xong, có đến 40% tái phát nợ chỉ sau 12–18 tháng, chủ yếu do vay tiêu dùng vượt khả năng, thiếu kiểm soát chi tiêu, hoặc chậm trễ trong thanh toán.
Hiểu rõ làm thế nào xóa nhóm nợ xấu là bước quan trọng để khôi phục lịch sử tín dụng và cải thiện khả năng vay vốn. Từ việc kiểm tra qua CIC, tất toán nợ, đến đàm phán cơ cấu nợ, bạn cần hành động đúng cách và tránh các hình thức lừa đảo. Xử lý nợ của Luật Thiên Mã cam kết đồng hành cùng bạn trong việc tìm làm thế nào xóa nhóm nợ xấu, xử lý triệt để các vấn đề tài chính, và phòng ngừa tái phát. Đặt lịch tư vấn miễn phí ngay hôm nay để nhận hỗ trợ từ đội ngũ luật sư của chúng tôi!
