Bạn đang lo ngại về tỷ lệ nợ xấu tại VietinBank và chưa biết cách xử lý sao cho đúng luật, hiệu quả và bền vững? Nợ xấu không chỉ làm giảm điểm tín dụng mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý nếu không được giải quyết kịp thời. Hãy đặt lịch tư vấn miễn phí tại Xử lý nợ của Luật Thiên Mã, nơi đội ngũ luật sư chuyên sâu sẽ hỗ trợ bạn xây dựng giải pháp xử lý tối ưu, phù hợp với quy định pháp luật hiện hành.
Bài viết này do đội ngũ luật sư chuyên môn biên soạn, căn cứ theo Bộ luật Dân sự 2015, Luật Các tổ chức tín dụng 2024, Thông tư 31/2024/TT-NHNN, và Thông tư 05/2024/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước, sẽ cung cấp thông tin chi tiết về tỷ lệ nợ xấu tại VietinBank, nguyên nhân gia tăng, và giải pháp pháp lý hiệu quả để xử lý nợ xấu đúng hướng.
Tỷ lệ nợ xấu của VietinBank: Thực trạng hiện nay
1.1. Khái niệm tỷ lệ nợ xấu
Tỷ lệ nợ xấu (Non-Performing Loan Ratio – NPL) là chỉ số thể hiện tỷ lệ giữa tổng dư nợ của các khoản nợ xấu (bao gồm nợ nhóm 3, nhóm 4 và nhóm 5) so với tổng dư nợ tín dụng của tổ chức tín dụng.
Theo khoản 6 Điều 3 Thông tư 31/2024/TT-NHNN, tỷ lệ này được tính theo công thức:
Tỷ lệ nợ xấu = (Tổng nợ xấu / Tổng dư nợ tín dụng) × 100%
Chỉ số này được sử dụng rộng rãi để đánh giá mức độ lành mạnh của danh mục tín dụng và năng lực kiểm soát rủi ro của ngân hàng.
1.2. Tình hình nợ xấu tại VietinBank
Là một trong “Big 4” ngân hàng thương mại nhà nước nắm giữ quy mô tổng tài sản lớn nhất Việt Nam, VietinBank vẫn đang phải đối mặt với những thách thức trong kiểm soát chất lượng tín dụng, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế vĩ mô có nhiều biến động.
- Áp lực từ môi trường vĩ mô và các lĩnh vực đầu tư có mức độ rủi ro cao (bất động sản, xây dựng…) đã khiến danh mục tín dụng của VietinBank bị ảnh hưởng.
- Nợ nhóm 4 (nợ nghi ngờ) có xu hướng tăng mạnh, cho thấy nhiều khoản vay đang rơi vào trạng thái tiệm cận rủi ro cao.
- Ngược lại, nợ nhóm 5 (nợ có khả năng mất vốn) có dấu hiệu giảm nhẹ, cho thấy ngân hàng đã có một số biện pháp kiểm soát và xử lý hiệu quả hơn đối với các khoản nợ mất khả năng thu hồi.
- Số liệu cập nhật:
- Tính đến 31/12/2024, tỷ lệ nợ xấu nội bảng của VietinBank đạt 1,25%, tăng nhẹ so với mức 1,13% vào đầu năm.
- Tổng nợ xấu nội bảng đạt khoảng 20.062 tỷ đồng, tăng 21% so với cuối năm 2023 (Nguồn: DNSE).
1.3. Đánh giá xu hướng
Tỷ lệ nợ xấu tăng cho thấy VietinBank vẫn đang chịu sức ép lớn trong công tác kiểm soát tín dụng. Mặc dù mức tăng không quá cao so với các ngân hàng tư nhân, nhưng trong bối cảnh nguồn vốn lớn và danh mục tín dụng rộng, chỉ một biến động nhỏ cũng có thể tạo ra ảnh hưởng hệ thống.
Để kiểm soát và giảm tỷ lệ nợ xấu trong thời gian tới, VietinBank cần:
- Tăng cường phân loại và cảnh báo sớm rủi ro tín dụng;
- Thắt chặt kiểm soát các khoản vay trong lĩnh vực rủi ro cao;
- Tăng cường trích lập dự phòng và tái cấu trúc nợ đối với nhóm khách hàng gặp khó khăn thanh khoản;
- Ứng dụng công nghệ vào quản trị rủi ro để phát hiện sớm dấu hiệu suy giảm năng lực trả nợ của khách hàng.
Nguyên nhân gia tăng tỷ lệ nợ xấu của VietinBank
2.1. Ảnh hưởng từ kinh tế vĩ mô
Bối cảnh kinh tế trong năm 2024 tiếp tục ghi nhận nhiều bất ổn, đặc biệt trong các ngành mang tính chu kỳ, đã ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng tín dụng tại VietinBank:
- Suy thoái kinh tế và sự trì trệ của các lĩnh vực bất động sản, xây dựng, du lịch nghỉ dưỡng khiến nhiều doanh nghiệp mất dòng tiền và mất khả năng trả nợ đúng hạn. Các doanh nghiệp này thường là khách hàng vay lớn tại ngân hàng, nên tác động là rất đáng kể.
- Tăng trưởng tín dụng đạt 9% trong 9 tháng đầu năm 2024 – một tốc độ tương đối cao trong bối cảnh nền kinh tế còn nhiều rủi ro – dẫn đến áp lực kiểm soát chất lượng khoản vay cũng tăng theo. Việc đẩy mạnh giải ngân nhưng thiếu kiểm soát có thể khiến nợ xấu phát sinh nhanh chóng ở giai đoạn sau.
2.2. Yếu tố nội tại
Bên cạnh yếu tố khách quan từ thị trường, VietinBank cũng đang đối mặt với những vấn đề nội tại khiến tỷ lệ nợ xấu có dấu hiệu tăng:
- Danh mục tín dụng tập trung vào các lĩnh vực rủi ro cao, đặc biệt là bất động sản và vật liệu xây dựng, vốn chịu ảnh hưởng nặng nề từ chính sách thắt chặt tín dụng và suy giảm nhu cầu thị trường. Các khoản nợ mới phát sinh trong hai lĩnh vực này có tỷ lệ chuyển nhóm nợ nhanh hơn mức bình quân.
- Tỷ lệ bao phủ nợ xấu trong 6 tháng đầu năm 2024 có xu hướng giảm nhẹ, cho thấy VietinBank đang trích lập dự phòng ở mức cẩn trọng nhưng chưa đủ mạnh để bù đắp tốc độ phát sinh nợ xấu mới. Mặc dù tỷ lệ bao phủ vẫn cao so với mặt bằng chung, xu hướng giảm có thể là tín hiệu cảnh báo về áp lực lợi nhuận và khả năng chống chịu rủi ro tín dụng trong trung hạn.
Số liệu cập nhật: Theo dữ liệu từ Stockbiz, trong quý II/2024, nợ nhóm 4 (nợ nghi ngờ) của VietinBank tăng gần 2,9 lần, đạt 13.456 tỷ đồng, phản ánh tốc độ hình thành nợ xấu tăng nhanh. Trong khi đó, nợ nhóm 5 (nợ có khả năng mất vốn) lại giảm 17%, xuống còn 7.845 tỷ đồng, cho thấy ngân hàng đang nỗ lực xử lý các khoản nợ xấu cũ nhưng vẫn đối mặt với thách thức từ nợ xấu mới phát sinh.
Quy định pháp luật về kiểm soát tỷ lệ nợ xấu
Việc kiểm soát tỷ lệ nợ xấu là một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá chất lượng tài sản, mức độ an toàn hoạt động và khả năng ứng phó với rủi ro của hệ thống ngân hàng. Các tổ chức tín dụng không chỉ phải tuân thủ quy định pháp luật hiện hành, mà còn xây dựng mục tiêu nội bộ phù hợp với định hướng phát triển bền vững.
3.1. Cơ sở pháp lý
- Văn bản số 6561/NHNN-TTGSNH năm 2021 của Ngân hàng Nhà nước:
- Yêu cầu các tổ chức tín dụng duy trì tỷ lệ nợ xấu nội bảng dưới 3% nhằm đảm bảo an toàn tài chính hệ thống.
- Đây là ngưỡng cảnh báo rủi ro, nếu vượt quá, tổ chức tín dụng có thể bị áp dụng biện pháp kiểm soát đặc biệt.
- Thông tư 31/2024/TT-NHNN:
- Quy định chi tiết về phân loại nợ, trích lập và sử dụng dự phòng rủi ro tín dụng, nhằm phản ánh trung thực chất lượng tài sản của các tổ chức tín dụng.
- Các mức trích lập tối thiểu bắt buộc:
- Nhóm 3 (nợ dưới tiêu chuẩn): 50%
- Nhóm 4 (nợ nghi ngờ): 70%
- Nhóm 5 (nợ có khả năng mất vốn): 100%
3.2. Mục tiêu của VietinBank
Là một trong bốn ngân hàng thương mại cổ phần Nhà nước lớn nhất Việt Nam, VietinBank luôn chú trọng kiểm soát chặt chẽ chất lượng tín dụng, đảm bảo tuân thủ các chuẩn mực pháp lý và nâng cao khả năng chống chịu tài chính.
- Trong năm 2024, VietinBank đặt mục tiêu giữ tỷ lệ nợ xấu dưới 1,8% theo yêu cầu tại Thông tư 31/2024/TT-NHNN, đồng thời nâng tỷ lệ bao phủ nợ xấu lên 170% để bảo vệ hệ số an toàn vốn và năng lực xử lý rủi ro.
- Để hiện thực hóa mục tiêu này, ngân hàng đã tăng cường trích lập dự phòng rủi ro và chủ động rà soát lại các khoản vay có nguy cơ chuyển nhóm.
Số liệu cập nhật: Tính đến 30/9/2024, tỷ lệ bao phủ nợ xấu của VietinBank đạt 153%, dù đã giảm so với mức 170,7% vào cuối năm 2023, nhưng vẫn nằm trong nhóm các ngân hàng có tỷ lệ bao phủ cao trên thị trường, giúp duy trì niềm tin của nhà đầu tư và khách hàng (Nguồn: VNBA).
Tác động của tỷ lệ nợ xấu cao của VietinBank
4.1. Đối với VietinBank
Tỷ lệ nợ xấu cao tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank) đang tạo ra những ảnh hưởng rõ rệt tới kết quả hoạt động kinh doanh và sức khỏe tài chính:
- Chi phí trích lập dự phòng rủi ro tăng mạnh, gây áp lực lên lợi nhuận ròng. Theo báo cáo tài chính quý II/2024, lợi nhuận trước thuế chỉ tăng 3% so với cùng kỳ năm trước, cho thấy biên lợi nhuận bị bào mòn đáng kể bởi rủi ro tín dụng.
- Tình trạng này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín của VietinBank, làm giảm niềm tin của nhà đầu tư, đối tác trong và ngoài nước, đồng thời hạn chế khả năng huy động vốn từ thị trường tài chính.
4.2. Đối với khách hàng
Khách hàng có khoản vay bị phân loại nợ xấu tại VietinBank cũng chịu nhiều hệ lụy:
- Bị hạn chế khả năng tiếp cận các khoản vay mới, đặc biệt là tại các tổ chức tín dụng khác, do thông tin nợ xấu bị ghi nhận trên Trung tâm Thông tin tín dụng quốc gia (CIC).
- Có nguy cơ bị xử lý tài sản đảm bảo nếu không thực hiện nghĩa vụ trả nợ đúng hạn, theo quy định tại Điều 466 Bộ luật Dân sự 2015, trong đó bên vay có trách nhiệm hoàn trả đầy đủ nợ gốc, lãi và chi phí phát sinh.
Số liệu thực tế: Tính đến 30/6/2024, tổng nợ xấu của VietinBank đạt 24.645 tỷ đồng, tăng 48% so với đầu năm. Đặc biệt, nợ nhóm 3 – tức nợ dưới tiêu chuẩn – cũng tăng 33%, lên 3.344 tỷ đồng, phản ánh xu hướng xấu hóa nhanh trong danh mục tín dụng (Nguồn: DNSE).
Giải pháp xử lý nợ xấu tại VietinBank
VietinBank triển khai nhiều giải pháp đồng bộ để kiểm soát và xử lý nợ xấu, nhằm đảm bảo an toàn tín dụng và nâng cao hiệu quả hoạt động ngân hàng.
5.1. Thương lượng và cơ cấu lại nợ
- VietinBank áp dụng quy định tại:
- Thông tư 02/2023/TT-NHNN,
- được sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư 06/2024/TT-NHNN,
- cho phép cơ cấu lại thời hạn trả nợ đến ngày 31/12/2024 đối với khách hàng gặp khó khăn do nguyên nhân khách quan.
- Điều kiện áp dụng:
- Khách hàng cần cung cấp tài liệu chứng minh tình trạng tài chính suy giảm;
- Có phương án trả nợ rõ ràng, khả thi và thiện chí hợp tác với ngân hàng.
- Lợi ích:
- Giảm nguy cơ chuyển nhóm nợ;
- Duy trì lịch sử tín dụng và hỗ trợ khách hàng khôi phục hoạt động kinh doanh.
5.2. Bán nợ cho VAMC và thu hồi nợ
- VietinBank thực hiện bán nợ xấu cho Công ty Quản lý tài sản của các TCTD Việt Nam (VAMC) theo Thông tư 03/2024/TT-NHNN.
- Song song đó, ngân hàng đẩy mạnh công tác thu hồi nợ thông qua:
- Phát mại tài sản đảm bảo;
- Đàm phán, thương lượng trực tiếp với khách hàng để thu hồi nợ tự nguyện.
- Hiệu quả tài chính:
- VietinBank tiếp tục trích lập dự phòng rủi ro tín dụng ở mức cao để phòng ngừa rủi ro tiềm ẩn.
Số liệu cập nhật: Trong năm 2024, VietinBank đã trích lập 15.868 tỷ đồng dự phòng rủi ro tín dụng, tăng 20% so với cùng kỳ năm 2023. (Nguồn: DNSE)
Hỗ trợ pháp lý từ Luật Thiên Mã
6.1. Tư vấn pháp lý chuyên sâu
Luật Thiên Mã sở hữu đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, am hiểu các quy định pháp luật về nợ xấu tại VietinBank, bao gồm quy trình phân loại nợ, cơ cấu lại nợ và xử lý thông tin tín dụng trên hệ thống CIC.
Khách hàng được hỗ trợ kiểm tra thông tin tín dụng, làm rõ các nội dung bất thường, thương lượng với VietinBank và thực hiện khiếu nại các sai sót theo đúng quy định tại Thông tư 05/2024/TT-NHNN nhằm đảm bảo thông tin được cập nhật chính xác, kịp thời.
6.2. Giải pháp cá nhân hóa
Dựa trên nhóm nợ, khả năng tài chính và mục tiêu tín dụng của từng khách hàng, Luật Thiên Mã xây dựng phương án xử lý nợ hiệu quả, hướng đến việc khôi phục lịch sử tín dụng và nâng cao khả năng tiếp cận vốn trong tương lai.
Bên cạnh đó, Luật Thiên Mã còn hỗ trợ đàm phán trực tiếp với VietinBank hoặc Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC), giúp khách hàng tối ưu hóa quyền lợi pháp lý và giảm thiểu rủi ro tài chính.
Tỷ lệ nợ xấu tại VietinBank tăng lên 1,25% vào cuối năm 2024, nhưng vẫn được kiểm soát trong giới hạn an toàn dưới 3% theo Văn bản số 6561/NHNN-TTGSNH năm 2021. Dựa trên Bộ luật Dân sự 2015, Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) 2024, Thông tư 31/2024/TT-NHNN, và Thông tư 05/2024/TT-NHNN, Luật Thiên Mã cam kết hỗ trợ bạn xử lý nợ xấu, cải thiện lịch sử tín dụng, và giảm thiểu rủi ro tài chính. Đặt lịch tư vấn miễn phí để được hỗ trợ chi tiết.
