Vay app có bị nợ xấu không là câu hỏi của rất nhiều người Trong bối cảnh nhiều ứng dụng cho vay online hoạt động không minh bạch, rủi ro pháp lý và tín dụng ngày càng cao. Hãy đặt lịch tư vấn miễn phí tại Xử Lý Nợ – Luật Thiên Mã để được các luật sư giàu kinh nghiệm hỗ trợ giải đáp, phân tích rõ tình huống và quyền lợi của bạn.
Bài viết này do đội ngũ luật sư của Luật Thiên Mã biên soạn, dựa trên các quy định pháp luật hiện hành như Bộ luật Dân sự 2015 và Thông tư 31/2024/TT-NHNN, giúp bạn hiểu rõ các nguy cơ tiềm ẩn, cách xử lý nợ xấu và bảo vệ bản thân khi sử dụng dịch vụ vay tiền online.
Nợ xấu là gì? Quy định pháp luật về vay app có bị nợ xấu không
1.1. Định nghĩa nợ xấu theo pháp luật
Trong lĩnh vực tín dụng – ngân hàng, nợ xấu (tiếng Anh: Non-Performing Loan – NPL) là thuật ngữ dùng để chỉ những khoản vay mà người đi vay không thực hiện đúng cam kết trả nợ về thời gian, lãi suất, hoặc các điều kiện tín dụng khác, dẫn đến rủi ro mất vốn cho tổ chức tín dụng.
Căn cứ theo khoản 5 Điều 3 Thông tư 31/2024/TT-NHNN (do Ngân hàng Nhà nước ban hành, thay thế Thông tư 11/2021/TT-NHNN), nợ xấu bao gồm các khoản vay được xếp vào nhóm 3, nhóm 4 và nhóm 5, với đặc điểm:
- Quá hạn thanh toán gốc hoặc lãi từ 91 ngày trở lên, hoặc
- Đã được cơ cấu lại thời hạn trả nợ nhưng vẫn vi phạm nghĩa vụ trả nợ, hoặc
- Vi phạm các nghĩa vụ khác trong hợp đồng tín dụng, khiến khoản vay bị đánh giá là có rủi ro cao.
Thông tin về các khoản nợ này được lưu trữ và giám sát bởi Trung tâm Thông tin Tín dụng Quốc gia Việt Nam (CIC) – nơi quản lý hồ sơ tín dụng của mọi cá nhân và tổ chức tại Việt Nam.
1.2. Phân loại nợ xấu theo quy định pháp luật
Việc phân loại nợ giúp tổ chức tín dụng xác định mức độ rủi ro và có biện pháp quản trị phù hợp. Theo quy định hiện hành, nợ xấu được chia thành 3 nhóm chính như sau:
- Nhóm 3 – Nợ dưới tiêu chuẩn:
- Là các khoản nợ quá hạn từ 91 đến 180 ngày.
- Hoặc khoản vay đã được miễn, giảm lãi do khách hàng không còn đủ khả năng trả nợ.
- Ngân hàng đánh giá khả năng thu hồi là thấp, dù vẫn còn một phần giá trị tài sản đảm bảo.
- Nhóm 4 – Nợ nghi ngờ:
- Là các khoản vay quá hạn từ 181 đến 360 ngày.
- Hoặc đã được cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ hai.
- Được xem là có khả năng mất một phần vốn gốc, thường phải trích lập dự phòng rủi ro từ 50% trở lên.
- Nhóm 5 – Nợ có khả năng mất vốn:
- Là các khoản vay quá hạn trên 360 ngày, hoặc
- Không còn khả năng thu hồi do mất năng lực tài chính, mất tích, không có tài sản đảm bảo, hoặc khách hàng mất thiện chí trả nợ.
- Đây là nhóm có mức độ rủi ro cao nhất, ngân hàng thường phải trích lập dự phòng 100% giá trị khoản vay.
Việc một khoản nợ bị xếp vào nhóm 3 trở lên đồng nghĩa với việc khách hàng đã chính thức bị coi là có nợ xấu, và sẽ bị hạn chế tiếp cận các sản phẩm tài chính trong hệ thống ngân hàng.
1.3. Tác động pháp lý và tài chính của nợ xấu
Từ góc độ pháp lý, nợ xấu là vấn đề dân sự phát sinh trong quan hệ vay nợ – cho vay giữa tổ chức tín dụng và người vay, được điều chỉnh bởi Bộ luật Dân sự 2015. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt như có dấu hiệu lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, người vay có thể bị xử lý theo Bộ luật Hình sự.
Từ góc độ tài chính, khách hàng bị nợ xấu sẽ:
- Bị hạn chế tiếp cận tín dụng tại các ngân hàng, công ty tài chính.
- Không được cấp thẻ tín dụng, từ chối mua trả góp.
- Ảnh hưởng đến điểm tín dụng CIC, kéo dài trong 5 năm, ngay cả khi đã thanh toán nợ.
- Có thể bị tạm hoãn xuất cảnh, nếu bị cơ quan thi hành án dân sự yêu cầu thực hiện nghĩa vụ tài chính (theo Điều 36 Luật Xuất cảnh, nhập cảnh 2019).
Theo báo cáo mới nhất của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, tính đến tháng 6/2025:
- Tỷ lệ nợ xấu nội bảng toàn hệ thống đạt khoảng 3,5%, tương đương hàng trăm nghìn tỷ đồng chưa thể thu hồi đúng hạn.
- Đáng chú ý, nợ xấu từ các khoản vay tiêu dùng qua ứng dụng, công ty tài chính (như FE Credit, Home Credit, Mirae Asset, v.v.) chiếm tỷ trọng ngày càng lớn, do đối tượng vay thường có thu nhập không ổn định và không có tài sản đảm bảo.
- Một số ngân hàng thương mại cổ phần lớn (như VPBank, SHB, Sacombank) cũng ghi nhận tỷ lệ nợ xấu tăng trong 6 tháng đầu năm 2025, khiến họ buộc phải thắt chặt chính sách cho vay và nâng chuẩn thẩm định hồ sơ vay.
Vay tiền qua app có bị nợ xấu không?
Trong thời đại công nghệ số, vay tiền qua ứng dụng (app) trên điện thoại di động trở nên phổ biến nhờ quy trình đơn giản, nhanh chóng. Tuy nhiên, hành vi vay và trả nợ qua app vẫn chịu sự điều chỉnh của pháp luật và có thể ảnh hưởng đến lịch sử tín dụng của người vay, tùy thuộc vào loại hình tổ chức đứng sau ứng dụng đó.
2.1. Vay qua app chính thống – Có thể bị nợ xấu nếu không trả đúng hạn
- Các app thuộc ngân hàng hoặc công ty tài chính được cấp phép hợp pháp tại Việt Nam (như FE Credit, Mcredit, TPBank Digital, VietCredit) đều kết nối với Trung tâm Thông tin Tín dụng Quốc gia Việt Nam (CIC).
- Khi bạn ký hợp đồng vay qua các nền tảng này, mọi thông tin về khoản vay, thời hạn thanh toán và lịch sử trả nợ sẽ được báo cáo định kỳ lên CIC.
- Nếu bạn trả chậm, trả thiếu, hoặc không thanh toán, thông tin này sẽ được ghi nhận và có thể khiến bạn bị xếp vào nhóm nợ xấu từ nhóm 2 đến nhóm 5, tùy theo thời gian trễ hạn và mức độ vi phạm.
Hậu quả:
- Ảnh hưởng đến khả năng vay tiền tại các ngân hàng và tổ chức tín dụng trong tương lai.
- Có thể bị từ chối hồ sơ vay, mở thẻ tín dụng, hoặc xin cấp visa – hộ chiếu trong một số trường hợp đặc biệt liên quan đến nghĩa vụ tài chính.
2.2. Vay qua app không chính thống – Không bị nợ xấu trên CIC, nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro
- Các app không được cấp phép hoạt động bởi Ngân hàng Nhà nước (còn gọi là tín dụng đen online) thường không báo cáo dữ liệu lên CIC.
- Tuy nhiên, việc không trả nợ vẫn có thể gây hậu quả nghiêm trọng, như:
- Bị khủng bố tinh thần: Gọi điện, nhắn tin đòi nợ liên tục tới bạn và người thân.
- Bị đăng hình ảnh, thông tin cá nhân lên mạng nhằm ép buộc thanh toán.
- Nguy cơ bị kiện dân sự hoặc hình sự nếu có tranh chấp hoặc tố cáo từ phía người cho vay.
Theo Trung tâm Thông tin Tín dụng Quốc gia (CIC), tính đến tháng 5/2025:
- Hơn 60% hồ sơ nợ xấu tại Việt Nam xuất phát từ các khoản vay tín chấp, trong đó vay qua app tài chính chiếm tỷ lệ đáng kể, đặc biệt ở nhóm tuổi 25–40.
- Các khoản vay online từ app chính thống là nguyên nhân chính khiến người dùng trẻ tuổi bị đưa vào danh sách nợ xấu do chủ quan, không hiểu rõ hợp đồng vay và các điều khoản trả nợ.
Hậu quả của nợ xấu khi vay tiền online
Hiện nay, vay tiền online qua các ứng dụng (app) ngày càng phổ biến nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt khi phát sinh nợ xấu. Nợ xấu không chỉ ảnh hưởng đến khả năng tài chính mà còn có thể dẫn đến các hậu quả pháp lý nghiêm trọng.
3.1. Ảnh hưởng đến lịch sử tín dụng
- Khi bạn có nợ xấu, đặc biệt là nợ quá hạn hoặc nợ không trả, thông tin sẽ được ghi nhận và lưu trữ tại Trung tâm Thông tin Tín dụng Quốc gia (CIC).
- Theo khoản 1 Điều 1 Thông tư 11/2021/TT-NHNN, các khoản nợ xấu sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến lịch sử tín dụng và gây khó khăn trong việc tiếp cận các khoản vay mới từ ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng chính thống trong vòng 5 năm kể từ khi bạn thanh toán toàn bộ khoản nợ đó.
- Điều này đồng nghĩa với việc bạn sẽ khó có thể vay vốn mới, mở thẻ tín dụng hoặc mua trả góp tại các tổ chức tài chính lớn nếu có nợ xấu trong hồ sơ.
3.2. Hậu quả pháp lý
- Nếu vay tiền qua các app tín dụng đen không rõ ràng, khi không trả nợ đúng hạn, người vay có thể bị các đối tượng cho vay áp dụng các biện pháp đe dọa, khủng bố tinh thần thông qua điện thoại, tin nhắn hoặc mạng xã hội.
- Ngoài ra, nếu không giải quyết được nợ, bạn có thể bị kiện ra tòa, dẫn đến các rắc rối pháp lý như bị phong tỏa tài khoản, kê biên tài sản hoặc các biện pháp cưỡng chế khác theo quy định của pháp luật.
- Những hậu quả này không chỉ ảnh hưởng đến tài chính mà còn tác động xấu đến uy tín, danh dự và cuộc sống cá nhân của người vay.
Số liệu dẫn chứng
Theo báo cáo từ Bộ Công an năm 2024, có hơn 2.000 vụ việc liên quan đến đòi nợ bất hợp pháp và các hành vi vi phạm pháp luật phát sinh từ các app vay tiền online đã được xử lý. Con số này phản ánh mức độ nghiêm trọng và tần suất phổ biến của các rủi ro khi vay tiền qua hình thức này.
Lãi suất vay qua app và quy định pháp luật
4.1. Giới hạn lãi suất theo pháp luật
Theo Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015, lãi suất vay tiền không được vượt quá 20%/năm, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác hợp pháp và không trái quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều ứng dụng (app) vay tiền hiện nay áp dụng lãi suất vượt quá mức này, đặc biệt là các app không được cấp phép hoặc hoạt động trái phép. Việc này dẫn đến nhiều hệ lụy tiêu cực cho người vay và ảnh hưởng đến uy tín của thị trường tín dụng tiêu dùng.
4.2. Rủi ro từ lãi suất “cắt cổ”
Các app vay tiền không chính thống, hay còn gọi là app tín dụng đen, thường áp dụng mức lãi suất rất cao, dao động từ 100% đến 700%/năm hoặc thậm chí cao hơn. Đây là hành vi vi phạm nghiêm trọng các quy định pháp luật về lãi suất cho vay.
Hậu quả là người vay dễ rơi vào tình trạng nợ xấu, mất khả năng trả nợ, bị đẩy vào vòng xoáy tài chính khó kiểm soát.
Số liệu dẫn chứng
Theo thống kê từ Ngân hàng Nhà nước năm 2024, hơn 30% các khiếu nại liên quan đến vay tiêu dùng xuất phát từ việc lãi suất không minh bạch và mức phí cao của các app vay tiền. Điều này cho thấy rõ mức độ nguy hiểm của việc vay tiền qua các app không được kiểm soát chặt chẽ.
Cách kiểm tra và xử lý nợ xấu khi vay qua app
Việc vay tiền qua các ứng dụng (app) tài chính ngày càng phổ biến, nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ rơi vào tình trạng nợ xấu nếu không quản lý tốt khoản vay. Việc kiểm tra và xử lý nợ xấu kịp thời sẽ giúp bạn bảo vệ uy tín tín dụng và mở rộng cơ hội vay vốn trong tương lai.
5.1. Kiểm tra tình trạng nợ xấu
- Tra cứu lịch sử tín dụng tại CIC: Bạn có thể tự kiểm tra điểm tín dụng (Credit Score) và tình trạng nợ xấu của mình thông qua website hoặc ứng dụng của Trung tâm Thông tin Tín dụng Quốc gia (CIC). Đây là nguồn dữ liệu chính xác và cập nhật nhất về lịch sử tín dụng cá nhân.
- Liên hệ với tổ chức tín dụng hoặc app cho vay: Ngoài CIC, các công ty tài chính hoặc ngân hàng nơi bạn vay cũng có thể cung cấp thông tin về khoản vay và tình trạng trả nợ của bạn. Đây là bước quan trọng để xác định chính xác số dư nợ và các khoản đã quá hạn.
5.2. Các bước xử lý nợ xấu
Thanh toán nợ gốc và lãi
- Ưu tiên thanh toán các khoản nợ gốc và lãi quá hạn để cải thiện lịch sử tín dụng trên CIC.
- Việc thanh toán càng sớm, điểm tín dụng của bạn sẽ được cải thiện nhanh chóng, tạo điều kiện thuận lợi khi bạn muốn vay vốn hoặc mua trả góp trong tương lai.
Đàm phán với tổ chức tín dụng
- Liên hệ trực tiếp với tổ chức tín dụng hoặc bên cho vay qua app để thương lượng các phương án như cơ cấu lại khoản vay (gia hạn thời hạn trả nợ), giảm hoặc miễn giảm lãi suất.
- Nhiều tổ chức tài chính có chính sách hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn tài chính để tránh việc nợ xấu trở nên nghiêm trọng hơn.
Nhờ tư vấn pháp lý
- Trong trường hợp xảy ra tranh chấp hoặc bị đòi nợ trái pháp luật, bạn nên liên hệ luật sư hoặc các chuyên gia pháp lý để được hỗ trợ.
- Luật sư sẽ giúp bạn giải quyết các vấn đề pháp lý, đảm bảo quyền lợi hợp pháp, đồng thời tư vấn cách xử lý hồ sơ tín dụng một cách hiệu quả nhất.
Số liệu dẫn chứng
Theo báo cáo của CIC trong năm 2024, hơn 40% trường hợp nợ xấu được xử lý thành công nhờ việc thanh toán nợ đúng hạn kết hợp với đàm phán tích cực cùng tổ chức tín dụng. Điều này cho thấy việc chủ động kiểm tra và xử lý nợ xấu đóng vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ uy tín tín dụng cá nhân.
Làm thế nào để tránh nợ xấu khi vay tiền online?
Chọn app vay uy tín Để tránh rơi vào tình trạng nợ xấu, bạn chỉ nên vay tiền qua các ứng dụng được cấp phép và quản lý bởi Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Các công ty tài chính này thường được liệt kê trên website chính thức của NHNN, giúp bạn yên tâm về tính pháp lý và minh bạch trong quy trình vay.
Đọc kỹ hợp đồng vay Trước khi ký bất kỳ hợp đồng vay nào, hãy dành thời gian đọc kỹ từng điều khoản, đặc biệt là về lãi suất, các khoản phí phạt trả chậm, và thời hạn trả nợ. Việc này giúp bạn tránh các rủi ro phát sinh và quản lý tài chính cá nhân hiệu quả hơn.
Số liệu dẫn chứng: Theo khảo sát từ Hiệp hội Bảo vệ Người tiêu dùng Việt Nam năm 2024, có hơn 70% trường hợp bị nợ xấu khi vay qua app xuất phát từ việc người vay không đọc kỹ và hiểu rõ các điều khoản trong hợp đồng vay.
Vay tiền qua app có thể dẫn đến nợ xấu nếu không trả nợ đúng hạn, đặc biệt với các app không được cấp phép. Để bảo vệ quyền lợi và tránh rủi ro pháp lý, bạn cần hiểu rõ quy định pháp luật và chọn lựa các tổ chức tín dụng uy tín. Luật Thiên Mã sẵn sàng hỗ trợ bạn với dịch vụ tư vấn pháp lý miễn phí. Hãy đặt lịch tư vấn ngay hôm nay tại đây để được các luật sư chuyên môn cao giải đáp và đồng hành cùng bạn trong việc xử lý nợ xấu hiệu quả.
