Bạn đang lo lắng vì nợ xấu nhóm 3 và không biết liệu có thể vay tín chấp được không? Nợ nhóm 3 (nợ dưới tiêu chuẩn) thường khiến hồ sơ vay vốn bị từ chối do bị đánh giá là có rủi ro cao. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tiếp cận các khoản vay tín chấp, dù nhu cầu tài chính cấp thiết.
Xử lý nợ của Luật Thiên Mã cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý miễn phí, giúp bạn hiểu rõ tình trạng tín dụng và định hướng các bước xử lý phù hợp. Bài viết dưới đây, do đội ngũ luật sư của Luật Thiên Mã biên soạn theo Bộ luật Dân sự 2015, Thông tư 31/2024/TT-NHNN (hiệu lực từ 01/01/2025) và Thông tư 15/2023/TT-NHNN, sẽ cung cấp thông tin về khả năng vay tín chấp khi có nợ nhóm 3 và các giải pháp cải thiện hồ sơ tín dụng một cách hiệu quả.
Nợ xấu nhóm 3 là gì?
1.1. Định nghĩa theo quy định pháp luật
Nợ nhóm 3, hay còn gọi là nợ dưới tiêu chuẩn, được quy định tại khoản 1 Điều 10 Thông tư 31/2024/TT-NHNN. Nhóm nợ này bao gồm:
- Các khoản nợ quá hạn từ 91 đến 180 ngày;
- Các khoản nợ được cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu nhưng quá hạn dưới 30 ngày kể từ thời điểm cơ cấu lại;
- Các khoản nợ được miễn, giảm lãi suất do khách hàng không còn khả năng trả đủ lãi theo hợp đồng.
Đây là nhóm nợ xấu đầu tiên trong hệ thống phân loại nợ của tổ chức tín dụng, thể hiện rủi ro tín dụng đã ở mức đáng lo ngại, cần có biện pháp xử lý kịp thời.
1.2. Nguyên nhân dẫn đến nợ nhóm 3
Khách hàng bị xếp vào nhóm 3 thường do:
- Chậm thanh toán các khoản vay hoặc thẻ tín dụng trong khoảng 91–180 ngày;
- Khó khăn tài chính nghiêm trọng như mất việc, bệnh tật kéo dài, thua lỗ trong kinh doanh;
- Không thực hiện đúng nghĩa vụ trả nợ dù đã được ngân hàng hỗ trợ cơ cấu thời hạn trả nợ lần đầu;
- Không đủ khả năng thanh toán lãi, buộc ngân hàng phải thực hiện miễn/giảm lãi.
1.3. Ảnh hưởng của nợ nhóm 3
So với nhóm 2, nợ nhóm 3 mang lại nhiều hậu quả tiêu cực hơn:
- Giảm mạnh điểm tín dụng, ảnh hưởng xấu đến hồ sơ vay vốn trong tương lai;
- Gần như không thể vay tín chấp, đặc biệt là tại các ngân hàng thương mại và tổ chức tài chính lớn;
- Nếu có thể vay, khách hàng sẽ bị áp dụng lãi suất cao, thời hạn vay ngắn và yêu cầu bảo đảm nghiêm ngặt;
- Khả năng chuyển sang nhóm 4 hoặc nhóm 5 nếu khách hàng tiếp tục không thanh toán đúng hạn, gây thiệt hại nặng nề cho cả khách hàng và tổ chức tín dụng.
Số liệu gần nhất: Theo Trung tâm Thông tin tín dụng quốc gia (CIC), năm 2024:
- Nợ nhóm 3 chiếm khoảng 2,5% tổng dư nợ tín dụng,
- Tương đương khoảng 88.500 tỷ đồng,
- Tăng 4% so với năm 2023, phản ánh xu hướng gia tăng các khoản vay có chất lượng tín dụng kém.
Nợ xấu nhóm 3 có vay tín chấp được không?
2.1. Khả năng vay tín chấp với nợ nhóm 3
Theo khoản 1 Điều 11 Thông tư 31/2024/TT-NHNN, khách hàng có nợ nhóm 3 (nợ dưới tiêu chuẩn) sẽ gần như không được phê duyệt vay tín chấp tại các ngân hàng lớn như Vietcombank, BIDV, VietinBank do hồ sơ bị đánh giá rủi ro rất cao.
Tuy nhiên, một số công ty tài chính và tổ chức tín dụng nhỏ có thể xem xét giải ngân tín chấp nếu khách hàng đã tất toán nợ và chứng minh được khả năng trả nợ ổn định.
2.2. Điều kiện để vay tín chấp
Khách hàng có lịch sử nợ nhóm 3 có thể được cân nhắc vay tín chấp nếu đáp ứng các điều kiện sau:
- Tất toán toàn bộ khoản nợ quá hạn, không còn nợ nhóm 3 tại thời điểm đăng ký vay mới.
- Chứng minh thu nhập ổn định, thông thường từ 10 triệu đồng/tháng trở lên, bằng sao kê lương, giấy xác nhận thu nhập hoặc hợp đồng lao động.
- Cung cấp đầy đủ hồ sơ cá nhân và lịch sử tín dụng minh bạch; một số nơi còn yêu cầu người bảo lãnh uy tín.
2.3. Hạn chế khi vay tín chấp
Khách hàng từng có nợ nhóm 3 sẽ phải đối mặt với các rào cản sau khi vay tín chấp:
- Hạn mức vay thấp, thường dưới 100 triệu đồng do đơn vị cho vay muốn hạn chế rủi ro.
- Lãi suất cao, dao động từ 20–30%/năm, phụ thuộc vào mức độ rủi ro và đơn vị cho vay.
- Thời gian xét duyệt lâu hơn, và dễ bị từ chối nếu hồ sơ thiếu minh bạch hoặc không đủ năng lực tài chính.
Số liệu gần nhất: Theo FE Credit, năm 2024, chỉ 25% hồ sơ vay tín chấp của khách hàng có nợ nhóm 3 được phê duyệt, chủ yếu là các trường hợp đã tất toán nợ trên 6 tháng và có thu nhập từ 12 triệu đồng/tháng trở lên.
Tổ chức nào cho vay tín chấp nợ xấu nhóm 3?
3.1. Công ty tài chính hỗ trợ vay tín chấp
Nợ nhóm 3 (nợ dưới tiêu chuẩn) là nhóm nợ đã quá hạn từ 91–180 ngày, khiến khả năng tiếp cận tín dụng tại ngân hàng bị hạn chế nghiêm trọng. Tuy vậy, một số công ty tài chính vẫn chấp nhận rủi ro này nếu khách hàng có thu nhập ổn định và cam kết trả nợ tốt:
- FE Credit
- Cung cấp các gói vay tiêu dùng tín chấp với hạn mức tối đa 70 triệu đồng.
- Lãi suất dao động từ 1.5–3%/tháng, xét duyệt nhanh trong 1–2 ngày.
- Điều kiện: không có nợ xấu đang tồn tại tại nhiều tổ chức tín dụng khác, có thu nhập từ lương hoặc hoạt động kinh doanh ổn định.
- Home Credit
- Hỗ trợ vay tiền mặt nhanh, giải ngân trong vòng 24–48 giờ.
- Yêu cầu: thu nhập tối thiểu 10 triệu đồng/tháng và có giấy tờ chứng minh nguồn thu rõ ràng.
- Chấp nhận xét duyệt nợ nhóm 3 nếu khách hàng đã thanh toán phần lớn khoản nợ quá hạn.
- Tima
- Chấp nhận vay tín chấp không cần gặp mặt, thủ tục đơn giản và duyệt hồ sơ online.
- Hạn mức vay tối đa 50 triệu đồng, giải ngân trong ngày.
- Hợp lý cho khách hàng cần khoản vay gấp, có hồ sơ thu nhập cơ bản.
3.2. Ngân hàng hỗ trợ vay tín chấp (rất hạn chế)
Ngân hàng thường không chấp nhận nợ nhóm 3 đối với vay tín chấp. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt (đã tất toán nợ, lịch sử tín dụng gần đây tích cực, thu nhập cao), khách hàng vẫn có thể được xem xét:
- VPBank, SHB
- Một số chi nhánh có thể xem xét riêng lẻ từng hồ sơ nếu khách hàng đã có cải thiện về điểm tín dụng hoặc lý do nợ là bất khả kháng (bệnh tật, tai nạn…).
- Hồ sơ cần chứng minh khả năng trả nợ rõ ràng và có nguồn thu nhập từ 12 triệu đồng/tháng trở lên.
- OCB
- Cung cấp khoản vay tín chấp với lãi suất từ 18–22%/năm.
- Chỉ áp dụng nếu khách hàng có lý do nợ nhóm 3 hợp lý, đã thanh toán toàn bộ nợ xấu và có giấy xác nhận của tổ chức tín dụng cũ.
- Hạn mức và thời hạn vay sẽ thấp hơn so với khách hàng bình thường.
3.3. Lưu ý khi chọn đơn vị vay
- Ưu tiên các đơn vị được cấp phép hoạt động bởi Ngân hàng Nhà nước để tránh rủi ro bị lừa đảo, đòi nợ sai quy định.
- Tránh vay từ các ứng dụng không minh bạch hoặc tổ chức tín dụng đen, thường đi kèm lãi suất cực cao và hình thức đòi nợ trái pháp luật.
- Đọc kỹ hợp đồng vay, đặc biệt là các điều khoản liên quan đến lãi suất, phí phạt chậm trả, và phương thức thanh toán.
Số liệu gần nhất: Theo báo cáo của Tima, trong năm 2024, có khoảng 30% hồ sơ vay tín chấp của khách hàng nợ nhóm 3 được duyệt nếu chứng minh được thu nhập ổn định và đã tất toán khoản nợ quá hạn trước đó.
Cách xử lý nợ xấu nhóm 3 để vay tín chấp dễ dàng hơn
4.1. Tất toán khoản nợ quá hạn
Việc tất toán là bước đầu tiên và quan trọng nhất để xử lý nợ xấu nhóm 3:
- Khách hàng cần thanh toán đầy đủ số tiền gốc, lãi và phí phạt phát sinh theo hợp đồng tín dụng.
- Sau khi thanh toán xong, nên yêu cầu ngân hàng cấp giấy xác nhận tất toán để đảm bảo có căn cứ pháp lý và hỗ trợ đối chiếu với dữ liệu trên hệ thống CIC.
- Việc tất toán sớm không chỉ cải thiện điểm tín dụng mà còn thể hiện thiện chí và trách nhiệm của người vay.
4.2. Kiểm tra và xử lý sai sót trên CIC
Sau khi tất toán, khách hàng cần kiểm tra lại thông tin tín dụng để đảm bảo dữ liệu được cập nhật chính xác:
- Truy cập cic.gov.vn, đăng ký tài khoản cá nhân để tra cứu chi tiết lịch sử tín dụng.
- Nếu phát hiện thông tin nợ xấu vẫn tồn tại hoặc có sai lệch so với thực tế, người vay có thể nộp đơn khiếu nại theo Điều 18 Thông tư 15/2023/TT-NHNN để yêu cầu điều chỉnh.
- Quá trình xử lý sai sót thường mất vài tuần, nhưng là bước cần thiết để khôi phục uy tín tài chính.
4.3. Xây dựng lịch sử tín dụng tốt
Sau khi tất toán và xử lý dữ liệu CIC, khách hàng cần củng cố lịch sử tín dụng để nâng cao khả năng được duyệt vay tín chấp:
- Thanh toán đúng hạn đối với tất cả các khoản vay hoặc thẻ tín dụng còn lại.
- Hạn chế mở mới nhiều khoản vay trong thời gian ngắn để tránh bị đánh giá là rủi ro cao.
- Nên duy trì hoạt động tín dụng đều đặn, sử dụng tín dụng một cách có kiểm soát để cải thiện điểm xếp hạng tín dụng theo thời gian.
Theo thống kê của CIC năm 2024, 55% khách hàng có nợ nhóm 3 đã cải thiện đáng kể điểm tín dụng sau 12 tháng tất toán và duy trì thanh toán đúng hạn với các khoản vay khác.
Thời gian xóa nợ xấu nhóm 3 trên CIC
5.1. Quy định về thời gian lưu trữ
Theo khoản 1 Điều 13 Thông tư 15/2023/TT-NHNN, các khoản nợ nhóm 3 (nợ dưới tiêu chuẩn) sẽ được lưu trữ trên hệ thống CIC tối đa 5 năm kể từ ngày khách hàng tất toán đầy đủ khoản nợ.
Riêng với các khoản nợ dưới 10 triệu đồng, hệ thống CIC sẽ xóa thông tin ngay sau khi tất toán, giúp khách hàng sớm cải thiện hồ sơ tín dụng.
5.2. Quy trình cập nhật thông tin trên CIC
Sau khi tất toán, tổ chức tín dụng có trách nhiệm:
- Báo cáo thông tin tất toán về CIC trong vòng 5–10 ngày làm việc;
- Khách hàng cần chủ động tra cứu CIC (qua website hoặc ứng dụng CIC Credit Connect) để xác minh thông tin đã được cập nhật chính xác. Nếu có sai sót, có thể gửi yêu cầu điều chỉnh trực tiếp cho CIC hoặc ngân hàng liên quan.
5.3. Tầm quan trọng của việc tất toán sớm
Việc tất toán nợ nhóm 3 càng sớm sẽ mang lại nhiều lợi ích:
- Giảm thời gian bị lưu nợ xấu trong hệ thống tín dụng quốc gia;
- Cải thiện khả năng được xét duyệt vay vốn, mở thẻ tín dụng, hoặc gia hạn khoản vay;
- Tăng điểm tín dụng cá nhân sau một thời gian không phát sinh nợ quá hạn mới.
Thống kê từ Home Credit năm 2024 cho thấy: 50% khách hàng từng có nợ nhóm 3 đã được xóa thông tin nợ sau 5 năm, với điều kiện đã tất toán đầy đủ và không có khoản vay mới bị quá hạn.
Pháp lý liên quan đến vay tín chấp với nợ xấu nhóm 3
6.1. Quy định pháp luật hiện hành
Nợ nhóm 3 là nợ dưới tiêu chuẩn, phản ánh rủi ro tín dụng cao hơn so với nợ nhóm 2, thường phát sinh từ việc chậm thanh toán từ 30 đến dưới 90 ngày hoặc có dấu hiệu vi phạm điều kiện hợp đồng tín dụng. Các quy định điều chỉnh hiện nay bao gồm:
- Bộ luật Dân sự 2015 (Điều 463–471): Xác lập nghĩa vụ trả nợ của bên vay tài sản, bao gồm khoản vay không có tài sản bảo đảm (vay tín chấp), và trách nhiệm trả lãi, phí, cũng như hậu quả nếu vi phạm cam kết.
- Thông tư 31/2024/TT-NHNN: Quy định cụ thể về việc phân loại nợ và xử lý rủi ro tín dụng. Nợ nhóm 3 buộc tổ chức tín dụng phải trích lập dự phòng rủi ro ở mức cao, đồng thời dừng cấp mới tín dụng tín chấp.
- Thông tư 15/2023/TT-NHNN: Điều chỉnh hoạt động của Trung tâm Thông tin tín dụng (CIC), ghi nhận đầy đủ lịch sử tín dụng của cá nhân và tổ chức, trong đó có thông tin về nợ nhóm 3 và thời gian bị lưu giữ.
6.2. Quyền lợi của khách hàng nợ nhóm 3
Dù bị đánh giá tín dụng thấp, khách hàng vẫn được pháp luật bảo vệ các quyền nhất định trong quá trình xử lý khoản nợ tín chấp:
- Yêu cầu minh bạch thông tin khoản nợ: Theo quy định pháp luật dân sự và ngân hàng, khách hàng có quyền yêu cầu ngân hàng hoặc công ty tài chính cung cấp thông tin chi tiết về tình trạng nợ, số dư, phí phạt, thời gian trễ hạn và tình trạng tất toán.
- Khiếu nại nếu thông tin sai lệch: Nếu phát hiện sai sót trong báo cáo tín dụng trên CIC (ví dụ: bị xếp nhóm 3 khi đã tất toán đầy đủ), khách hàng có thể thực hiện khiếu nại theo Điều 18 Thông tư 15/2023/TT-NHNN để được sửa chữa dữ liệu.
- Yêu cầu hỗ trợ xử lý nợ: Trong một số trường hợp, khách hàng có thể thương lượng để cơ cấu lại khoản nợ, xin giãn nợ hoặc đề nghị xóa nợ xấu sau khi đã tất toán đầy đủ, theo quy trình nội bộ của tổ chức tín dụng.
6.3. Trách nhiệm pháp lý khi không xử lý nợ
Việc chậm trễ xử lý nợ nhóm 3 có thể dẫn đến nhiều hệ lụy pháp lý nghiêm trọng:
- Chuyển thành nợ xấu nghiêm trọng hơn: Nếu không tất toán trong thời gian ngắn, nợ nhóm 3 có thể bị chuyển tiếp sang nợ nhóm 4 (nghi ngờ mất vốn) hoặc nhóm 5 (có khả năng mất vốn), khiến khách hàng bị liệt vào danh sách hạn chế vay vốn toàn hệ thống.
- Nguy cơ bị khởi kiện dân sự: Ngay cả với khoản vay tín chấp, tổ chức tín dụng vẫn có thể khởi kiện khách hàng theo Điều 309–318 Bộ luật Dân sự 2015 nếu nghĩa vụ thanh toán không được thực hiện đúng hạn, buộc Tòa án áp dụng biện pháp cưỡng chế thi hành.
- Lưu giữ nợ xấu trên CIC từ 3–5 năm: Dữ liệu về nợ nhóm 3 sẽ được CIC lưu giữ trong ít nhất 3 năm kể từ ngày tất toán. Trong thời gian đó, khách hàng rất khó tiếp cận bất kỳ khoản vay mới nào, kể cả vay tiêu dùng nhỏ hoặc vay mua trả góp.
- Số liệu thực tế: Theo báo cáo từ Ngân hàng Nhà nước năm 2024, khoảng 20% khách hàng nợ nhóm 3 đã chuyển sang nhóm 4 do không xử lý đúng hạn, làm tăng nguy cơ bị khởi kiện hoặc mất quyền vay vốn.
Vay tín chấp với nợ xấu nhóm 3 là thách thức lớn, nhưng không phải không thể. Một số công ty tài chính như FE Credit, Home Credit, Tima và một vài ngân hàng như VPBank, SHB có thể hỗ trợ vay tín chấp nếu khách hàng tất toán nợ, chứng minh thu nhập ổn định, và cải thiện lịch sử tín dụng. Việc tất toán sớm, kiểm tra thông tin trên CIC, và xây dựng kế hoạch tài chính hợp lý là chìa khóa để tăng cơ hội vay vốn. Các luật sư tại Luật Thiên Mã sẵn sàng hỗ trợ bạn xử lý nợ nhóm 3, kiểm tra sai sót trên CIC, và tìm giải pháp vay tín chấp phù hợp. Hãy đặt lịch tư vấn miễn phí ngay hôm nay tại đây để được các luật sư của Luật Thiên Mã giải đáp mọi thắc mắc và đưa ra giải pháp tối ưu nhất cho bạn!
